Tìm kiếm

Chủ Nhật, 29 tháng 3, 2020

VIỆT NAM ĐANG GẶP NHIỀU THỬ THÁCH TRONG CUỘC CHIẾN VỚI COVID-19

VIỆT NAM ĐANG GẶP NHIỀU THỬ THÁCH TRONG CUỘC CHIẾN VỚI COVID-19

Từ đầu tháng 3 đến nay đã có trên 350.000 người nhập cảnh vào Việt Nam, trong đó gần 100.000 từ Mỹ và châu Âu.

Trưởng ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống dịch Covid-19 cho biết tại Việt Nam, giai đoạn đầu được đánh giá là thành công (16 ca nhiễm có nguồn gốc từ Trung Quốc và 1 ca từ Hàn Quốc đều đã được chữa khỏi).

Bước sang giai đoạn 2 (khi dịch bắt đầu lan sang châu Âu với tâm điểm là vùng Lombardy của Italy), các chuyên gia đưa ra dự báo dù Việt Nam đã có kinh nghiệm ở giai đoạn trước, vẫn sẽ có hàng nghìn người mắc bệnh (dự báo thấp nhất đưa ra mức 600 đến 4.000 người nhiễm, 40 đến 160 ca tử vong).

“Tình huống xấu nhất, chúng tôi dự tính tới 30.000 trường hợp bị nhiễm. Chúng ta vào cuộc sớm, chủ động và đưa ra giải pháp sớm hơn, cao hơn so với khuyến nghị của WHO và các nước”, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho hay.

Dù đánh giá Việt Nam có năng lực chống dịch bệnh tốt hơn nhiều nước đang phát triển, WHO cũng thống nhất nhận định của Bộ Y tế là Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức lớn. Trong thời đại thông tin trên Internet, nhất là mạng xã hội phát triển mạnh, người dân dễ bị tác động bởi thông tin xấu độc gây hoang mang, thậm chí kích động phân biệt, chia rẽ.

Trước hết, việc ngăn chặn dịch bệnh từ bên ngoài rất khó khăn do xung đột với yêu cầu giao thương, giao lưu đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam là Chủ tịch ASEAN, Ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an LHQ và quan hệ với các nước láng giềng, các đối tác chiến lược.

Tuy nhiên, theo Phó thủ tướng Vũ Đức Đam: "về cơ bản, Việt Nam đang kiểm soát được dịch bệnh.
Cre: Bão lửa

Thứ Sáu, 27 tháng 3, 2020

WHO chính thức thử nghiệm thuốc điều trị bệnh Covid-19

Thử nghiệm so sánh sự an toàn và hiệu quả của bốn loại thuốc riêng biệt hoặc phối hợp các loại thuốc với nhau.

Theo thông tin do Sở Y tế TP.HCM dẫn lại từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), WHO đã chính thức thông báo bắt đầu thử nghiệm thuốc điều trị virus SARS-CoV-2 cho những bệnh nhân Covid-19 đầu tiên ở Na Uy và Tây Ban Nha. Điều này mở ra một hi vọng mới trong việc làm tăng khả năng cứu sống người bị nhiễm Covid-19 khi mà thời gian chờ có vắc-xin có thể còn kéo dài từ 12- 18 tháng nữa.
Theo đó, trong cuộc họp ngắn giữa WHO với 50 Bộ trưởng Bộ Y tế của các nước từ khắp nơi trên thế giới, những vấn đề nóng đã được nhấn mạnh bao gồm: Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và cách ly các trường hợp nghi ngờ; truy tìm, theo dõi và kiểm tra dịch tễ những người tiếp xúc; sự cần thiết phải tối ưu hóa phác đồ điều trị; và xây dựng niềm tin và thu hút cộng đồng tham gia vào cuộc chiến ứng phó với dịch bệnh.
ADS
WHO chính thức thử nghiệm thuốc điều trị bệnh Covid-19 - 1
WHO bắt đầu thử nghiệm trên bệnh nhân nhiễm Covid-19 các thuốc ức chế virus SARS-CoV-2.
Theo WHO, để có một vắc-xin dùng cho phòng ngừa nhiễm SARS-CoV-2 đòi hỏi thời gian ít nhất 12-18 tháng nữa. Trong khi đó, có một nhu cầu cấp thiết về thuốc đặc trị cho công tác điều trị bệnh nhân Covid-19.
Một tín hiệu lạc quan khi WHO thông báo chính thức bắt đầu thử nghiệm các thuốc điều trị trên những bệnh nhân đầu tiên tại Na Uy và Tây Ban Nha (Solidarity Trial). Thử nghiệm này sẽ so sánh sự an toàn và hiệu quả của bốn loại thuốc riêng biệt hoặc phối hợp các loại thuốc với nhau chống lại Covid-19.
Bốn loại thuốc được chính thức thử nghiệm ở bệnh nhân nhiễm Covid-19 bao gồm: Remdesivir là một loại thuốc ức chế enzyme cần thiết cho virus sao chép bộ gen của nó; Cloroquine hoặc hydroxychloroquine là thuốc chống sốt rét cho thấy hứa hẹn sớm trong một vài thử nghiệm nhỏ trước đó; Ritonavir và Lopinavir là thuốc ức chế HIV; Ritonavir, Lopinavir và interferon beta là một peptide kháng virus.
WHO chính thức thử nghiệm thuốc điều trị bệnh Covid-19 - 2
Các bác sĩ đang chẩn đoán, điều trị cho bệnh nhân nhiễm Covid-19. (Ảnh: Reuters)
“Đây là một thử nghiệm có ý nghĩa lịch sử, sẽ cắt giảm đáng kể thời gian cần thiết để tạo ra bằng chứng mạnh mẽ về tác dụng của những thuốc này trên bệnh nhân bị nhiễm SARS-CoV-2. WHO cho biết đã có hơn 45 quốc gia đang đóng góp cho thử nghiệm này, càng nhiều quốc gia tham gia thử nghiệm, thì khả năng sẽ cho ra kết quả nhanh hơn”, Sở Y tế TP.HCM cho biết.
Trong cuộc họp với 50 Bộ trưởng Bộ Y tế của các nước, WHO cũng cho biết thêm, cho đến nay, họ đã công bố hơn 40 tài liệu hướng dẫn trên trang tin điện tử của WHO, cung cấp các khuyến nghị dựa trên bằng chứng khoa học. Hơn 1 triệu nhân viên y tế đã được đào tạo thông qua các khóa học của WHO trên OpenWHO.org.

Thứ Tư, 25 tháng 3, 2020

COVID - 19 KỲ IV: NHỮNG KẺ ĐẠO ĐỨC GIẢ VÀ NHỮNG NGƯỜI CHÂN THẬT

COVID 19 NGÀY 100+++
KỲ IV: NHỮNG KẺ ĐẠO ĐỨC GIẢ VÀ NHỮNG NGƯỜI CHÂN THẬT
Nhiều chuyên gia cao cấp của WHO cho rằng rất khó dự đoán diễn biến của dịch COVID-19 sẽ đi theo chiều hướng nào. Tăng lên ? Giảm xuống ? Thoái hóa thành một thứ như bệnh cúm mùa ? Hay bị triệt tiêu ? Chỉ chừng đó khả năng có lẽ cũng đã làm các nhà chuyên môn y tế thế giới của WHO “mệt nhoài” nhưng cũng chừng đó khả năng lại có thể làm rõ những người chân tình và những kẻ đạo đức giả trong vụ dịch bệnh lớn đầu tiên của thế kỷ XXI.
Người Việt Nam có câu ngạn ngữ luôn đúng rằng: “Qua cơn hoạn nạn mời hiểu được lòng nhau”. Và trong đại dịch đầu tiên của thế kỷ XXI này, cách ứng xử của các nước trên thế giới, trước hết là các nhà lãnh đạo quốc gia khiến ta hiểu được lòng dạ của họ.
1- Bệnh viêm phổi lạ không rõ nguyên nhân có thể đã xuất hiện ở Lombardia từ tháng 11-2019.
“Các bác sĩ đa khoa nhớ rằng họ đã nhận thấy bệnh viêm phổi rất lạ, rất nghiêm trọng, đặc biệt ở người cao tuổi, từ tháng 12, thậm chí tháng 11 năm ngoái", Giuseppe Remuzzi, giám đốc Viện nghiên cứu Dược lý Mario Negri ở Milan, cho biết trong cuộc phỏng vấn với National Public Radio của Mỹ cuối tuần qua. "Điều này có nghĩa virus đã xuất hiện, ít nhất ở vùng Lombardy, và từ trước khi chúng tôi biết dịch bệnh bùng phát ở Trung Quốc".
Bình luận của ong Remuzzi được đưa ra khi các nhà khoa học tiếp tục tìm kiếm nguồn gốc virus. Chuyên gia về bệnh hô hấp ở Trung Quốc Chung Nam Sơn (Zhong Nanshan) trước đó cho biết dù Trung Quốc là nước đầu tiên báo cáo WHO về mầm bệnh nhưng vẫn chưa chắc chắn rằng virus SARS-COV-2 thực sự đến từ đâu.
Remuzzi nói rằng chỉ gần đây ông mới nghe các bác sĩ Italia nói về dịch bệnh, điều đó có nghĩa nó đã tồn tại và lây lan mà con người không biết. Lombardia ghi nhận ca nhiễm nCoV đầu tiên tại địa phương vào ngày 21-2-2020. Nhưng trước đó khu vực này đã ghi nhận các ca bệnh ngoại nhập, trong đó có “bệnh nhân số 0” bị “sổng” mà Thủ tướng Italia Giuseppe Conte đã đề cập đến. Việc không xác định được danh tính “bệnh nhân #0” cũng có nghĩa là Italia không những không thể xác định nguồn gốc của căn bệnh này cũng như xác định điểm đầu của chuỗi lây lan để chặn đứng nó.
Một lần nữa, người ta chắc chắn rằng trong một phần của chương trình ARMY GAMES 2019 (“Thế vận hội quân sự 2019”) diễn ra tại Vũ Hán tháng 9-2019 với các khoa mục Quân y và Hóa học cũng có các binh sĩ Italia tham gia. Và điều này càng củng cố thêm cho lập luận của Trung Quốc rằng họ không bao giờ là tác giả của virus SARS-COV-2 trước khi buộc tội ngược trở lại người Mỹ rằng chính họ đã đem thứ virus nguy hiểm này đến Trung Quốc hay một số nơi khác để rồi khoanh tay nhìn thiên hạ đại loạn trước khi dịch COVID-19 lây lan đến chính “quê hương” của nó.
2- Từ chuyện Donald Trump tung “hoang tin” về thuốc sốt rét Chloroquine đến việc nước Mỹ quay lưng lại với thế giới trước đại dịch COVID-19.
Trong cuộc họp báo ngày 21-3-2020 tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố hùng hồn rằng Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt cho phép Hdroxychloroquine (một loại thuốc chống sốt rét) để điều trị COVID-19. Tuy nhiên, ngay sau đó FDA phủ nhận thông tin này và cho biết họ chỉ đang nghiên cứu kỹ loại thuốc này xem nó có hiệu quả điều trị COVID-19 hay không và nếu có thì hiệu quả đến đâu mà thôi. Bác sĩ Stephen Hahn, Ủy viên hội đồng FDA, cho biết cần phải thử nghiệm Hydroxychloroquine với một số lượng lớn bệnh nhân COVID-19 mới có thể đưa ra kết luận cuối cùng. FDA cũng thông báo sẽ phối hợp với các cơ quan chính phủ và tổ chức nghiên cứu để xác định loại thuốc này có trị được COVID-19 hay không.
Các nhà khoa học Mỹ cũng đã phải lập tức cải chính lời tuyên bố của tổng thống của họ. Bác sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện dị ứng và bệnh truyền nhiễm quốc gia Mỹ phát biểu rằng tổng thống chỉ dựa trên những “thông tin đơn lẻ” (có thể hiểu là thông tin chưa kiểm chứng). Để xác định chắc chắn điều này, còn phải qua những cuộc thử nghiệm lâm sàng có đối chứng ngẫu nhiên rồi thống kê kết quả của đủ số lượng mẫu thì mới xác định chắc chắn được.
Thế nhưng chỉ vài giờ sau lời phát biểu của tổng thống Mỹ, Nhà sản xuất độc quyền Rising Pharmaceuticals ở bang New Jersey (Mỹ) đã tăng gấp đôi giá bán thuốc Hydroxychloroquine. Giá thuốc chloroquine tăng tới 97,85% lên 7,66USD với liều 250 mg và 19,88USD với liều 500 mg. Sau khi tờ “Thời báo Tài chính” (Financial Times) đăng tải thông tin trên, Rising Pharmaceuticals “chữa cháy” rằng việc tăng giá thuốc là do “tình cờ”. Rising Pharmaceuticals cam kết khôi phục mức giá cũ nhưng cho đến nay vẫn chưa thực hiện.
Điều đáng sợ hơn là khi các nhà khoa học Mỹ còn đang cố gắng thử nghiệm tác dụng của Hydroxychloroquine khối hợp với kháng sinh Azithromicine lên virus SARS-COV-2 thì ở Mỹ đã có trường hợp mất mạng khi sử dụng Chloroquine. Đài truyền hình Mỹ CNBC ngày 23-3-2020 đã phát đi tin tức về hai vợ chồng già (khoảng trên dưới 60 tuổi) ở thành phố Phoenix, bang Arizona (Mỹ) đã uống Chloriquine để phòng COVID-19. Kết quả là ông chồng tử vong, còn bà vợ thì may mắn qua cơn nguy kịch. Theo bà vợ cho biết, bà đã xem phát biểu của tổng thống Mỹ trên kênh truyền hình nhà nước và thấy rằng nhà họ sẵn có lọ Chloroqunie và cả hai đã… dùng thử. Điều đáng nói là lọ thuốc Chloroquine mà họ dùng là thứ thuốc mà họ mua để diệt diệt ký sinh trùng cho… đàn cá Koi (của Nhật Bản) mà họ nuôi chú không phải là thuốc sốt rét cho người.
Chưa hết ! Hãng CNN (Mỹ) ngày 24-3-2020 đưa tin tại Châu Phi xa xôi, 3 người dân đáng thương ở thành phố Lagos của Nigeria vì tin rằng thuốc chống sốt rét Chloroquin Phosphate có teher chữa khỏi COVID-19 nên đã sử dụng. Hậu quả là cả 3 người đều tử vong vì COVID-19 nhưng không do SARS-COV-2 gây ra mà là do… tin vào phát biểu văng mạng của tổng thống Mỹ về tác dụng chống COVID-19 của chất Chloroquine cũng như sự thiếu thận trọng của họ khi không tham khảo ý kiến chuyên môn của bác sĩ trước khi sử dụng.
Về vụ việc thương tâm này, luật sư Kayode Fabunmi ở Lagos chia sẻ: “Những người bán thuốc khá am hiểu thị trường. Và họ nói với khách hàng rằng “Bạn biết đấy, Donald Trump đã nói rằng thứ này có thể chữa virus corona”. Và thế là người ta cứ kéo đến mua bất chấp giá bán liên tục tăng cao”. Để ngăn chặn những trường hợp đáng tiếc còn có thể xảy ra, Sở Y tế bang Lagos (Nigeria) đã phải ban hành thông báo đặc biệt rằng “không có bằng chứng nào cho thấy chloroquine có hiệu quả trong việc phòng ngừa hoặc điều trị người nhiễm virus corona”.
Trước đó, tại Việt Nam, một người đàn ông 44 tuổi ở Đan Phượng, Hà Nội khi nghe nói thuốc chữa sốt rét Chlorroquine có thể chữa được COVID-19 đã mua cả một hộp thuốc Chlorroquin Phosphats về rồi uống hẳn một vốc 15 viên với hy vọng phòng ngừa được dịch COVID-19. Kết quả là ông ta đã phải nhập viện cấp cứu hạng… “ưu tiên”.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết đây là trường hợp đầu tiên bị ngộ độc thuốc sốt rét được ghi nhận tại Việt Nam. Rất may cho ông này được các bác sĩ nhanh chóng áp dụng các “biện pháp mạnh” như rửa dạ dày, cho dùng than hoạt tính để tiêu độc và dùng máy trợ thử kịp thời. Nếu không thì đã toi mạng.
Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế Việt Nam cho biết hydroxychloroquine là thuốc điều trị bệnh sốt rét và một số bệnh lý khác như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ... Đây là loại thuốc có độc tính nên bắt buộc phải có chỉ định của bác sĩ muwsio được sử dụng và phải tuân thủ đúng liều lượng và cách dùng. Người dân không được tự ý sử dụng nếu không muốn bị nguy hiểm đến tính mạng.
Những người theo Phật giáo vẫn thường chê bai những người đa nghi như Tào Tháo, nhưng đáng tiếc đó lại là là sự thật. Và nếu ai đó, trong thời buổi dịch COVID-19 lan tràn chóng mặt mà vội vã tin vào những thông tin về thuốc chữa sốt rét Hydroxychloroquine có thể chữa được COVID-19 do “nhân vật số 1” của nước Mỹ, đất nước “vĩ đại trở lại” tuyên bố thì chắc chắn có người trong số họ sẽ trở thành nạn nhân của fake news này.
Nhưng đó chỉ là một góc nhỏ về sự vô trách nhiệm của Chính quyền Mỹ, không chỉ đối với người dân của họ mà còn đối với thế giới đang trong đại dịch COVID-19.
Năm 2003, Tổng thống Mỹ George W. Bush khi đó đã triển khai một chường trình trợ giúp y tế quốc tế trị giá tới 90 tỷ USD nhằm cứu trợ bệnh nhân AIDS. Vào thời điểm đó thì đây được coi là nỗ lực lớn nhất của một quốc gia trong việc chống lại dịch bệnh thế kỷ. Trong khủng hoảng kinh tế năm 2008 cũng như trong đại dịch Ebola năm 2014, Mỹ vẫn tiếp tục đảm nhiệm vai trò điều phối phản ứng toàn cầu. Dù chưa hoàn hảo nhưng những động thái khi đó của Mỹ vẫn được cả đồng minh và đối thủ biết ơn.
Nhưng đến thời Donald Trump lên cầm quyền thi không chỉ các chương trình trợ giúp y tế cho người dân Mỹ như chương trình “Obamaa Care” bị xếp xó mà cả những chương trình trợ giúp y tế quốc tế phòng chống dịch bệnh cũng bị chính quyền Mỹ bãi bỏ. Với khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết”, Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, nghi ngờ vai trò của Liên Hợp Quốc trong các sứ mệnh toàn cầu, thể hiện sự khó chịu với những tổ chức đa phương chỉ hoàn toàn nhằm mục đích nhân đạo và nhân văn như Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, Tổ chức Nông lương Liên Hợp quốc FAO hay Tổ chức văn hóa và khoa học Liên Hợp Quốc UNESCO.
Sau khi biết tin Donald Trump ra lệnh “cấm cửa” với 26 nước EU và Anh, chuyên gia cấp cao tại Quỹ German Marshall ở Berlin, Đức, ông Jan Techau đã thẳng thừng cáo buộc: “Sự ích kỷ của nước Mỹ dưới thời Donad Trump là điều chưa từng thấy. Họ thường luôn chú trọng lợi ích cá nhân. Việc ông ta cố đổ lỗi cho Trung Quốc và châu Âu về COVID-19 đồng nghĩa với việc nước Mỹ đã không còn phụng sự hành tinh này nữa. Đó là tin xấu cho thế giới”.
Sau khi chính quyền Cộng hòa Liên bang Đức phát giác âm mưu Mỹ muốn độc chiếm vaccine phòng ngừa virus SARS-COV-2 của hãng dược phẩm Cure-Vac với giá 1 tỷ USD ngay từ khi nó còn đang được nghiên cứu thử nghiệm và chặn đứng âm mưu này, Bộ trưởng Kinh tế Đức Peter Altmaier đã thẳng thừng tuyên bố: “Nước Đức không phải để người ta đem ra mua bán”. Còn Peter Westmacott, cựu đại sứ Anh tại Mỹ thì nhận định: “Đó là cách cư xử chỉ vì bản thân, đồng thời không chịu nhận trách nhiệm cho những sai lầm ban đầu. Việc Donald Trump cố mua lại hãng dược phẩm Cure-Vac càng tô đậm thêm bản chất ích kỷ của khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” đã thay cho hình ảnh nước Mỹ được mô tả như một một cường quốc có trách nhiệm trước đây”.
Sự ích kỷ của người Mỹ chưa dừng lại ở đó. Khi Italia đã trở thành tâm dịch của thế giới với số người tử vong cao gấp đôi so với Trung Quốc, khi cả đất nước này đang được phong tỏa toàn bộ, khi người dân Italia đang chờ nhận được các dụng cụ y tế chống dịch COVID-19 đang khẩn cấp chuyển đến từ Trung Quốc và Nga thì người Mỹ đã lấy đi từ Ý hơn 500.000 bộ dụng cụ phục vụ cho việc xét nghiệm virus SARS-COV-2. Ngày 17-3-2020, một máy bay vận tải quân sự Boeing C-17 Globemaster III đã cất cánh từ căn cứ quân sự Mỹ Aviano ở miền bắc Italy và nửa giờ sau đã hạ cánh xuống thành phố Brescia ở miền Nam nước Ý. Tại đây, người Mỹ đã vận chuyển hơn nửa triệu bộ dụng cụ phục vụ cho xét nghiệm virus từ Công ty tư nhân Copan Diagnostics Inc lên máy bay và chở về Memphis (Mỹ).
Khỏi phải nói người dân Italia phẫn nộ như thế nào trước việc mỗi ngày đất nước có vài trăm người chết, việc xét nghiệm và điều trị đang gặp nhiều khó khăn do thiếu hụt nghiêm trọng các trang thiết bị y tế nhưng người Mỹ lại lấy đi của họ một khối lượng vật tư y tế không nhỏ để đem về nước mình. Hầu hết người Ý đều đặt câu hỏi rằng tại sao trong bối cảnh đại dịch nghiêm trọng đang lây lan, khi các bác sĩ đang mạo hiểm mạng sống với virus, giành giật mạng sống cho từng bệnh nhân, phàn nàn về việc thiếu hụt thuốc men và đang chờ đợi các thiết bị mới cho hệ thống hỗ trợ thở từ Trung Quốc thì người Mỹ lại được phép làm như vậy ?
Tờ “La Repubblica” (Cộng hòa), nhật báo hàng đầu của Italia đã viết bài xã luận đầy sự châm biếm: “Cả thế giới nói rằng đây là một cuộc chiến. Và lần đầu tiên trong lịch sử - đây là cuộc chiến của tất cả mọi người chống lại tất cả mọi người. Trong cuộc chiến này không có liên minh và không có những đồng minh, mỗi người chỉ nghĩ về bản thân mình. Trong cuộc chiến chống lại virus corona, vũ khí chính là băng vệ sinh, khẩu trang, mặt nạ phòng độc, dụng cụ xét nghiệm. Người Mỹ đã mua nửa triệu bộ kit xét nghiệm virus tại Brescia, vận chuyển những dụng cụ này đến Memphis và hiện đang ăn mừng thành công… Nước Ý đang gặp khó khăn nhưng đồng thời lại gửi các dụng cụ xét nghiệm virus tới Mỹ ! Rõ ràng, đây là một cách mới để tỏ lòng tôn kính đối với chủ nghĩa thực dân”.
Rất nhiều người dân Italia đã đặt câu hỏi rằng các dụng cụ y tế đó được sản xuất tại Brescia, nơi một dịch bệnh đang hoành hành. Các bác sĩ thì đang cố gắng ngăn chặn dịch bệnh để COVID-19 không lan sang thành phố lân cận Milano. Nhưng đã không có ai ngăn được việc gửi các dụng cụ xét nghiệm đến Mỹ. Trong thành phần chính phủ có ai biết về những gì đang xảy ra không ? Và người Mỹ đã đưa hối lộ bao nhiêu cho lô hàng này và những ai đã được hưởng lợi từ điều đó ?
Chính quyền Italia im lặng ! Còn tướng David Goldfein, Tham mưu trưởng Không quân Mỹ thì nói tránh trớ rằng họ chỉ mua một số dụng cụ như tăm bông y khoa, giấy thấm y khoa… chỉ là một phần của bộ dụng cụ xét nghiệm virus nhằm lấy mẫu bệnh phẩm chứ không phải là đầy đủ các bộ kit test virus corona. Thử hỏi những người dân Italia đang vật lộn với dịch bệnh liệu có tin được lời giải thích này khi mà tăm bông y tế và giấy thấm y tế thì bất cứ nước đang phát triển nào cũng có thể làm được ?
3- “Nơi khó thở” nhất thế giới đang giúp thế giới “dễ thở”; Nga và Cuba trợ giúp Italia khi các đồng minh NATO làm ngơ.
Đối lập với thái độ “sống chết mặc bay” của chính quyền Mỹ là sự đoàn kết của cả thế giới phòng chống đại dịch COVID-19 theo lời kêu gọi của WHO. Nhiều nước không chỉ đi tiên phong trong việc bảo vệ, chữa trị cho người dân của mình mà còn trợ giúp các nước khác trên cơ sở tiềm năng kinh tế và kỹ thuật y sinh của họ. Ngay cả Trung Quốc, nước vừa trải qua một trong những trận đại dịch khủng khiếp nhất trong lịch sử của họ nhưng vẫn chia sẻ với phần còn lại của thế giới những gì mình có để cùng nhân loại đẩy lùi đại dịch.
Vào cuối tháng 2-2020, dư luận quốc tế đã báo hiệu về sự “ngạt thở” của nền kinh tế thế giới nói riêng và sự “ngột ngạt” của đời sống dân chúng toàn cầu nói chung vì dịch COVID-19. Đến thượng tuần tháng 3-2020, khi dịch COVID-19 nhanh chóng lan tràn khắp thế giới, đưa con số bệnh nhân COVID-19 cũng như số ca tử vong vì dịch bệnh này ngoài Trung Quốc lên gấp 3 đến 4 lần tại Trung Quốc thì đất nước đông dân nhất thế giới đã kiểm soát được dịch bệnh.
Và nếu như có ai nói rằng đại dịch COVID-19 làm cho nền công nghiệp Trung Quốc đình trệ hoàn toàn thì người đó đã nhầm lẫn. Riêng ngành công nghiệp sản xuất các thiết bị và dụng cụ y tế của Trung Quốc không những không dừng sản xuất mà còn phát triển mạnh mẽ. Trải qua 2 tháng đầu khi dịch COVID-19 hoành hành ở Trung Quốc, trong khi các nhà tư bản tài phiệt Mỹ ở thị trường chứng khoán New York đang “rung rinh trên ngọn đèn chùm” ngồi chờ Trung Quốc “toang hoang” thì Trung Quốc đã đẩy mạnh việc sản xuất các vật dụng và phương tiện y tế, từ khẩu trang, ống nghe cho đến máy đo thân nhiệt, máy trợ thở và cả máy lọc oxy ngoài cơ thể... với tốc độ chóng mặt. Và đến tuần đầu tiên của tháng 3-2020, về cơ bản, Trung Quốc đã có đủ các phương tiện y tế hiện đại do chính họ tự sản xuất đẻ đối phó với dịch COVID-19 trong khi các nước Châu Âu và Bắc Mỹ đang thiếu hụt nghiêm trọng các phương tiện này do tình trạng số ca bệnh tăng đột biến. Riêng nước Mỹ hiện có thể thiếu hụt hàng chục nghìn máy trợ thở khi số ca bệnh COVID-19 vượt quá 40.000. Thống đốc bang New York Andrew Cuomo cho biết bang này chỉ có 5.000 - 6.000 máy thở nhưng giờ phải cần đến 30.000 máy mới tạm đủ. Chưa kể sẽ còn nhiều ca nhiễm mới.
Kể từ ngày 10-3-2020, các nhà máy sản xuất vật dụng và phương tiện y tế của Trung Quốc, vốn không hề bị đình trệ sản xuất như các nhà máy khác đã phải hoạt động 24h/ngày và 7/7 ngày trong tuần để đáp ứng các đơn hàng khẩn cấp đến từ Châu Âu và bắc Mỹ, trong đó có 4 tâm dịch lớn nhất là Italia, Iran, Tây Ban Nha và Mỹ. Điều trớ true là trong khi tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn siết chặt mức áp thuế đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và liên tục tung ra các luận điệu cáo buộc Trung Quốc thì thành phố New York, một trong ba tâm dịch lớn nhất nước Mỹ đã phải đặt mua hàng nghìn máy trợ thở từ Trung Quốc mặc dù các hãng Ford, General Motors Co. và Tesla Inc. được tổng thống Mỹ “bật đèn xanh” nhưng vẫn không thể đáp ứng dù chỉ 1/2 nhu cầu máy trợ thở đang tăng vọt với cấp số nhân ở Mỹ.
Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2020 chống dịch COVID-19, riêng công ty sản xuất thiết bị y tế Beijing Aeonmed ở Bắc Kinh đã xuất xưởng 14.700 máy trợ thở không xâm nhập, bằng sản lượng của chính nhà máy này trong cả năm 2018. Và không chỉ có Beijing Aeonmed là nơi duy nhất sản xuất mặt hàng chiến lược này thời COVID-19, ông Wu Chuanpu, Giám đốc của chuỗi cung cấp thiết bị y tế “Vedeng” cho biết nhiều nhà máy tại Trung Quốc đang cật lực sản xuất để trước mắt có thể đáp ứng từ 60.000 đến 70.000 đơn hàng đến từ chính phủ nhiều nước trên thế giới, phần lớn là từ Châu Âu, Châu Mỹ, Trung Đông và mới có thêm cả các đơn hàng từ Châu Phi. Một phần trong số đó là hàng viện trợ của Trung Quốc đối với các nước nghèo ở Châu Phí, Châu Mỹ La tinh đang phải chống lại dịch COVID-19 trong thế yếu.
Không chỉ sản xuất máy trợ thở là “vũ khí trọng yếu” để cứu giúp người bệnh COVID-19 khỏi lưỡi hái thần chết, Trung Quốc còn hợp tác với Liên bang Nga sản xuất hàng loạt xe xét nghiệm COVID-19 lưu động và hơn nữa là sản xuất các loại xe cấp cứu có buồng áp lực âm để vận chuyển bệnh nhân COVID-19 đồng thời giảm sự phát tác của virus SARS-COV-2 ra môi trường. Những phương tiện này được phát triển và sản xuất nhanh với tốc độ chóng mặt chỉ trong vòng 2 tháng vừa qua đã góp phần giúp Trung Quốc vượt qua đỉnh dịch và giờ đây, có thể hoàn toàn kiểm soát được dịch COVID-19.
Bên cạnh việc cung cấp các phương tiện y tế hiện đại cho thế giới phòng chống COVID-19, Trung Quốc cũng đưa đến Italia hàng trăm chuyên gia đã “kinh qua trận mạc” chống dịch COVID-19 tại Vũ Hán và Hồ Bắc. Hàng chục triệu chiếc khẩu trang y tế 4 lớp , hàng triệu chiếc khẩu trang đặc dụng N95 và hàng chục nghìn bộ kit test virus SARS-COV-2 cùng các xe cấp cứu chuyên dụng đã được Trung Quốc chuyển giao cho Italia, Tây Ban Nha, Iran và một số nước khác trong khi Mỹ phớt lờ lời kêu gọi của WHO về việc dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với Iran và Cộng hòa DCND Triều Tiên để các nước này có thể chống dịch COVID-19 một cách có hiệu quả.
Cuộc chiến chống COVID-19 đã cho thấy tình trạng bỏ của chạy lấy người đang diễn rav lan tràn còn nhanh hơn chính sự lan tràn của dịch bệnh. Nhưng ở một khía cạnh khác, người ta có thể thấy lực lượng quân sự NATO với binh hùng tướng mạnh,có thể giữ vững Châu Âu và chống lại người Nga trong bất kỳ tình huống nào đa dường như đứng ngoài cuộc khi cơn dịch COVID-19 đang tàn phá Châu Âu. Vì thế, người ta bất giác đặt câu hỏi: “Người Nga chưa tấn công nhưng COVID-19 đã kéo đến ! Vậy NATO phải làm gì ?” Câu trả lời là cái bộ máy quân sự to lớn nhất hành tinh, cái khối liên minh quân sự duy nhất trên hành tinh này hóa ra là một thứ đồ thừa. Nó chẳng có thể giúp gì ngoài việc nhe nanh, múa vuốt như một con quái vật để răn đe các quốc gia khác, để ngốn tới hàng trăm tỷ USD mỗi năm trong khi chỉ cần đến 5% trong số kinh phí đó được sử dụng đúng mục đích là có thể ngăn chặn được COVID-19 tràn vào Châu Âu. Vậy thì NATO có còn lý do để tồn tai không ?
Trong khi NATO gần như “chết cứng” đứng nhìn COVID-19 hoành hành khắp tất cả các nước thành viên của nó thì Liên bang Nga và Cuba đã vào cuộc.
Sau cuộc điện đàm trực tiếp giữa nhà lãnh đạo hai nước, ngày 20-3-2020, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lệnh cho Bộ Quốc phòng Liên bang Nga gấp rút thành lập 8 đoàn ứng cứu phòng chống dịch bệnh khẩn cấp gồm nhiều bác sĩ quân y và chuyên gia y tế có kinh nghiệm cộng với hàng loạt phương tiện hiện đại như xe cấp cứu có buồng áp lực âm, xe phòng thí nghiệm hiện đại, xe đặc chủng phòng hóa cùng nhiều thiết bị y tế sang giúp Italia chống dịch.
Người phát ngôn của Điện Kremlin Dmitri Peshkov còn cho biết ngoài việc trợ giúp Italia, Liên bang Nga cũng sẽ viện trợ 100.000 bộ kit test virus SARS-COV-2 cho 13 quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Triều Tiên, Iran, Serbia, Ai Cập và Venezuela. Trước đó, các bộ kit test do Nga sản xuất đã giúp phát hiện các trường hợp dương tính với virus đầu tiên ở Armenia, Belarus, Kyrgyzstan và Uzbekistan.
Từ bên kia trái đất, đáp ứng lời kêu gọi của Italia, Chính phủ Cuba đã cử đoàn chuyên gia y tế dày dạn kinh nghiệm của mình lần đầu tiên sang giúp một trong các quốc gia thuộc nhóm G7 chống lại thảm họa COVID-19. Nhưng đây không phải alf lần đầu tiên mà Cuba, một quốc gia nhỏ bé đang bị Mỹ bao vây, cấm vận nhưng lại có nền y học, y thuật hiện đại bậc nhất thến giới thực hiện các sứ mệnh nhân đạo này.
Sau cuộc Cách mạng ngày 1-1-1959, Cuba đã từng cử các đoàn chuyên gia y tế sang giúp Việt Nam điều trị cho các chiến sĩ và người dân Việt Nam thương vong vì bom đạn Mỹ. Một số bác sĩ, y tá Cuba đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ tại Việt Nam. Các chuyên gia y tế Cuba đã tham gia rất thành công trong việc chống dịch tả ở Haiti, chống đại dịch Ebola ở Châu Phi năm 2010.v.v… Đầu năm 2020, các bác sĩ Cuba đã được Đảng và Nhà nước Cuba cử đến giúp đỡ các nước Venezuela, Nicaragua, Jamaica, Suriname và Grenada.
Thế nhưng, trên thế giới vẫn có những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, vì sự thù hằn nhỏ nhen của mình mà luôn “chọc gậy bánh xe”, ngay cả đối với các sứ mệnh nhân đạo. Tức tối trước việc Nga ra tay trợ giúp Italia, từ bên kia bờ Đại Tây Dương, Washington yêu cầu Ba Lan tiếp tục đóng cửa không phận, lấy cớ chống dịch COVID-19. Dĩ nhiên là Warszawa tuân lệnh. Nhưng dù sao thì 14 chiếc IL-76 của quân đội Nga xuất phát từ sân bay quân sự Chkalovsk gần Moskva vẫn hoàn thành nhiệm vụ vận chuyển 8 đoàn cứu trợ y tế với hơn 400 tấn trang thiết bị y tế và phòng hóa để có mặt tại căn cứ không quân “Practiceicus de Mare” cách Roma 30km về phía Tây Nam ngày 23-3-2020 đúng như kế hoạch dù phải bay đường vòng thêm 3.300 km. Thủ tướng Italy Giuseppe Conte bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với các hành động mà Nga đang thực hiện để hỗ trợ Italia trong thời điểm khó khăn của đất nước này.
Phát biểu về động thái này của Ba Lan, ông Aleksey Pushkov, Ủy viên Hội đồng Liên bang Nga, nguyên Chủ tịch Ủy ban đối ngoại Duma quốc gia Nga thẳng thừng tuyên bố: “Ba Lan không để cho máy bay Nga chở theo hàng hóa cứu trợ cho Italy sử dụng không phận. Đây là sự bần tiện ở mức độ chính sách công khai. Trong khi đây là số hàng giúp đỡ dành cho một đồng minh của Ba Lan trong khối Liên minh châu Âu (EU) và NATO. Từ giờ trở đi, Nga sẽ không thỏa hiệp với Ba Lan bất cứ vấn đề gì”. Thiết nghĩ lời tuyên bố này cũng cần giành cho cả các nhân vật diều hâu trong chính giới Mỹ nữa.
Người Việt Nam có câu thành ngữ: “Qua cơn lận đận mới hiểu tận lòng nhau”. Câu ca này được đúc kết từ xa xưa từ vùng Nghệ-Tĩnh và trong trường hợp các nước tập trung “dập cháy” tại tâm dịch Italia hiện nay, nó vẫn tuyệt đối đúng.
4- Những “Anh bộ đội Cụ Hồ” của Tổ Quốc Việt Nam là những người chân thật nhất.
Không chỉ đương đầu với giặc ngoại xâm, tròng các cuộc chiến dương đầu với thiên tai, bão lũ, dịch bệnh .v.v… Quân đội Nhân dân Việt Nam là lực lượng có tiềm lực mạnh nhất, có kỷ luật chặt chẽ nhất, có tổ chức cao nhất cũng luôn là lực lượng đi đầu bên cạnh lực lượng y bác sĩ, nhân viên y tế. Là những chiến sĩ biên phòng, họ giữ những cánh cửa then chốt của đất nước để ngăn chặn bệnh dịch từ bên ngoài xâm nhập, Là các chiến sĩ hậu cần, bộ binh, quân y, họ phong tỏa những người nghi nhiễm từ nước ngoài nhập cảnh, cách ly, chăm sóc đời sống, sàng lọc, phát hiện và trích xuất những người nhiễm bệnh để chuyển đến các tuyến điều trị. Là các bác sĩ quân y, họ phối hợp với các bác sĩ, nhân viên y tế dân sự điều trị cho các bệnh nhân COVID-19. Là chiến sĩ phòng hóa, họ giúp tiêu tẩy trùng ở các sân bay, cảng hàng không, cửa khẩu, đường phố, nhà ở, doanh trại, các phương tiện vận chuyển và mọi vật dụng khác có thể lưu lại mầm bệnh. Là cán bộ chỉ huy, họ tổ chức, điều hành mọi công việc theo kế hoạch cũng như huy động lực lượng ứng phó với các trường hợp đột xuất nguy cấp, bảo đảm cho bộ đội luôn ở tư thế sẵn sang nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Ở tuyến tiền tiêu, nhiệm vụ của một đồn biên phòng là bảo đảm an ninh cho hàng mấy chục km đường biên giới quốc gia. Phân nửa những nơi đó đều là rừng sâu núi thẳm, đèo dốc hiểm trở. Phần còn lại là cao nguyên bazan cho đến những ruộng lúa, trảng cỏ vùng đồng bằng sông Cửu Long. Bây giờ thì ngoài các nhiệm vụ như chống buôn lậu (nhất là buôn lậu ma túy), chống nạn buôn bán người, chống vượt biên trái phép, tuần tra, kiểm soát, dân vận 2 bên, phối hợp với nước bạn xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, họ còn có nhiệm vụ kiểm soát người từ vùng dịch nhập cảnh. Ngoài các cửa khẩu chính thức giữa Việt Nam và nước bạn, còn có hàng nghìn đường mòn lối mở. Tất cả đều phải lập chốt chặn. Nhiều tổ công tác đã hàng tháng trời đóng chốt ở các điểm cao biên giới, không để Tổ Quốc bị bất ngờ vì dịch bệnh theo chân người tràn sang.
Trong nội địa, đừng ai nghĩ rằng việc cách ly người từ vùng dịch trở về là đơn giản, Họ không phải là phạm nhân, họ không phải là tù nhân mà chỉ là những người đang bị nghi ngờ nhiễm dịch bệnh. Vì thế, phải chăm sóc họ chu đáo, phát hiện kịp thời những người có khả năng nhiễm bệnh, thăm khám, xét nghiệm, sang lọc và đưa đi điều trị, không để dịch bệnh lây lan. Chính phủ Việt Nam đã giao hẳn nhiệm vụ tổ chức cách ly cho những người đi qua/đến từ vùng dịch cho các “Anh Bộ đội Cụ Hồ”. Và từ ngày 23-3-2020, đã tổ chức cách ly cho tất cả những người nhập cảnh với số lượng hiện có là hơn 35.000 người và còn có thể tăng hơn nữa.
Trung khi các chiến đấu viên cùng các cấp chỉ huy của họ đã rời đi đóng quân dã ngoại thì một số lượng không nhỏ các chiến sĩ và chỉ huy hậu cần vẫn ở lại đơn vị. Họ chăm sóc cho những người đang cách ly ngày ba bữa ăn, lo từng tấm chăn, chiếc màn, tấm chiếu cho đến cái mắc áo, bánh xà phòng, tuýp thuốc đánh răng, cây bàn chải và các vật dụng thường ngày phục vụ bà con.
Thông thường thì các bữa ăn do các chiến sĩ nuôi quân phục vụ đơn vị thì chỉ việc xếp ra bàn ăn. Nhưng khi phục vụ bà con đang cách ly, họ phải đem các suất cơm được chia riêng cho từng người đến các khu nhà ở trong khi công tác bảo đảm an toàn thực phẩm được soát xét đến mức tối đa. Vất vả đấy nhưng những người lính vẫn hàng ngày cần mẫn làm việc.
Những phút nghỉ trưa, họ trải chiếu trên sàn ngủ tạm một giấc ngắn lấy lại sức, để đến đầu giờ chiều lại bắt đầu vào việc. Còn buổi sang, họ dậy từ 3-4 giờ sáng. Thay cho tiếng kẻng báo thức huy động các chiến sĩ ra sân tập thể dục là tiếng dao thớt lách cách. Họ đang chuẩn bị bữa ăn sáng cho bà con. Cứ thế, hết ngày này sang ngày khác. Đến nay, có rất nhiều chiến sĩ đã liên tục làm công việc ấy suốt 3 tháng trời…
Các chiến sĩ quân y thì có nhiệm vụ khác. Mới nhìn thì tưởng là nhàn nhã nhưng thực tế là rất căng thẳng, đòi hỏi trách nhiệm rất lớn và đặc biệt là không được mắc sai sót. Họ đo thân nhiệt, thăm khám hàng ngày cho đồng bào và phải phát hiện kịp thời những người có tình trạng sức khỏe bất thường, chẩn đoán, sáng lọc, cách ly bậc cao và đưa đi xét nghiệm những trường hợp nguy cơ cao, kịp thời chuyển những người có xét nghiệm dương tính đi điều trị. Chỉ cần sơ suất để lọt một trường hợp dương tính với virus là sẽ có cả vài chục người nhiễm bệnh.
Bản thân những chiến sĩ làm công việc cách ly ấy cũng phải tự cách ly chính mình. Những cán bộ, chiến sĩ trực tiếp tiếp xúc với những người được cách ly cũng ở một khu nhà riêng, nấu ăn ơ bếp riêng và hạn chế tiếp xúc với các “khu lành”. Họ chấp nhận làm việc lâu dài để hạn chế việc thay quân. Vì đằng nào thì sau khi kết thúc công việc, họ cũng sẽ phải cách ly 14 ngày theo quy định. Và những người mới đến thay thế cũng vậy. Thế là lại thêm một đội mới phải cách ly.
Đồng bào hoàn thành đủ thời gian 14 ngày cách ly mà không xuất hiện triệu chứng bệnh, có kết quả xét nghiệm âm tính với virus đều mừng rỡ vì được về quê hương bản quán, về với cuộc sống thường nhật.. Nhưng những chiến sĩ làm nhiệm vụ phục vụ công tác cách ly chống dịch thì vẫn phải ở lại. Một đợt cách ly mới lại bắt đầu. Cho đến khi không còn dịch bệnh, không còn người phải cách ly, không còn mầm bệnh trong nước và Chính phủ Việt Nam công bố hết dịch.
Cảm kích trước sự tận tâm, quyên mình của các chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam khi thực hiện nhiệm vụ tổ chức cách ly phòng chống dịch COVID-19, cựu chiến binh Nguyễn Việt Phát, người từng kinh qua kháng chiến chống Mỹ và các Chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc ở biên giới Tây Nam đã tặng một bài thơ mộc mạc, chân tình của lớp cha trước đối với lớp con sau để họ “cùng là đồng chí chung câu quan hành”:
Bài thơ nhan đề: “Những người lính ngủ rừng”
45 năm trước những ngày này;
Bỏ lại sau lưng những cánh rừng ẩm mốc.
Chúng tôi thành những đoàn quân thần tốc
Tiến về Sài Gòn giải phóng thành đô.
Lẽ ra hôm nay cả nước lại rợp cờ.
Những người lính già lại trở về giỗ trận.
Kể cho nhau nghe câu chuyện xưa bất tận.
Truyền cho cháu con ngọn lửa cháy một thời.
Cuộc chiến xa rồi gian khó chưa thôi.
Nhìn người lính hôm nay hành quân vào rừng ngủ lại.
Nhường doanh trại cho đồng bào hải ngoại;
Về nước cách ly … lại thấy thương cái thuở ngủ rừng.
Máng canh thân tre bát bằng lá ố vàng
Màn chăn lính để dành cho đồng loại
Tập trận vừa xong lại lên đường… dã ngoại
Lại ngủ rừng khi “giặc” covid còn lan.
Dụng binh một ngày phải nuôi quân mười năm
Người lính xưa nay đều vì dân mà chiến đấu
Đại dịch vô hình đang ạt ào thẩm lậu
Cất kỷ niệm xưa, cựu chiến binh “theo” lính trẻ lên rừng.

COVID-19 KỲ III: THẾ GIỚI VẪN “CHOẢNG” NHAU TRONG CƠN ĐẠI DỊCH

KỲ III: THẾ GIỚI VẪN “CHOẢNG” NHAU TRONG CƠN ĐẠI DỊCH
Hệt như trong Chiến tranh thế giới thứ nhất cách đây một thế kỷ, cùng với chiến tranh, đại dịch Cúm Tây Ban Nha lan rộng khắp Châu Âu và Bắc Phi, lan sang cả Châu Mỹ và Châu Á, loài người vẫn không quên đánh nhau giữa đại dịch. Mãi sau này, nó mới có tên là cúm H1N1 khi tái bùng phát bởi chủng virus cúm A/H1N1. Đại dịch này đã làm chết khoảng 20 triệu người (gấp 1,5 lần số lính chết trận của các bên trong chiến tranh) và ảnh hưởng tới hàng trăm triệu người khác. Sự việc ít được ghi chép trong lịch sử này đã khiến cho những người biết về nó đã đi đến nhận định rằng trong Chiến tranh Thế giới thứ nhất, chẳng có bên nào là bên thắng trận cả mà chính đại dịch mới là nhân tố khách quan quyết định thúc đẩy việc kết thúc chiến tranh.
Và đến ngày thứ 105 của dịch COVID-19, với 275.132 ca nhiễm và 11.377 ca tử vong vì COVID-19, trên thế giới đã hình thành “Nhóm G7 COVID-19” (ngoài Trung Quốc) gồm các nước có trên 100 ca tử vong. Đó là:
- Italia: 4.032 ca tử vong;
- Iran: 1.433 ca tử vong;
- Tây Ban Nha: 1.093 ca tử vong;
- Pháp: 450 ca tử vong;
- Mỹ: 275 ca tử vong;
-Anh: 177 ca tử vong.
- Hà Lan: 106 ca tử vong
(thống kê của WHO ngày 21-3-2020)
Trong số các quốc gia thuộc nhóm G7 COVID-19 này, có tới 4 quốc gia thuộc nhóm G7 kinh tế thế giới, là các nước được cho là có nền kinh tế phát triển nhất toàn cầu và 3 nước trong số đó là Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Và đến hôm nay (21-3-2020) thì chỉ cần có thêm gần 30 quốc gia nữa nhiễm dịch là thế giới sẽ có đầy đủ một “Liên Hợp Quốc COVID-19”.
Số ca bệnh COVID-19 thế giới tăng đồng biến với số lượng các công ty nộp đơn xin phá sản (trong đó có gồn 50 công ty sản xuất dâu đá phiến ở Mỹ), đồng biến với số người thất nghiệp và bán thất nghiệp ở nhiều quốc gia (trong đó có hơn 14 triệu người tại Mỹ). “Tăng trưởng” số ca bệnh COVID-19 cũng nghịch biến với giá cổ phiếu, giá dầu mỏ trên thế giới giảm mạnh. Giá cổ phiếu ở 4 thị trường chứng khoán lớn nhất thế giới đều “thủng sàn” với mức âm, kèm theo đó là giá dầu mỏ lao dốc không phanh.
Cái gì đang chi phối truyền thông thế giới suốt hơn ba tháng qua ? Chiến sự Izlib, Syria ư? Chiến sự ở Nam Yemen ư ? Xung đột giữa hai chính phủ Libya mà bên nào cũng tự nhận là hợp pháp ư ? Hiệp định sơ bộ giữa Mỹ và phái Taliban ở Afghanistan ư ? Triều Tiên tiếp tục phóng “vật thể bay không xác định” (gọi đúng nghĩa là UFO) ra Biển Nhật Bản ư ?
Không ! Tất cả những thứ đó đều chìm nghỉm trước những thông tin về COVID-19. Ấy thế mà các nước lớn vẫn không quên choảng nhau xung quanh COVID-19 khi nó đang diễn ra. Vì sao vậy ?
Đơn giản vì họ là những nước lớn. Vì thế, để đánh giá họ cho đúng, cho chuẩn xác thì phải có góc nhìn lớn, góc nhìn toàn cầu; phải đặt mình vào địa vị của họ để nhìn họ cho rõ. Còn nếu ta chỉ nhìn và đánh giá họ từ góc nhìn nhỏ nhoi vốn có của bản thân ta thì chính ta lại tự đánh mất mình và tự hạ thấp chính mình thành những kẻ có tư duy nô lệ.
Trong khi đại dịch COVID-19 đã bao phủ tới trên 75% diện tích đất liền toàn cầu (trừ Châu Nam cực và đại đảo Greenland), các cường quốc từ kinh tế đến dầu mỏ… vẫn tiếp tục “choảng” nhau xem kẻ nào “toang” trước. Chỉ có điều là lần này, trong Thời đại 4.0, người ta không dùng đến vũ khí nóng, đến chiến tranh quân sự mà dùng đến các hình thức chiến tranh phi quân sự, phi truyền thống nhưng vẫn chỉ để giải quyết những mâu thuẫn có tính truyền thống.
1- Từ “Thương chiến” đến “Virus chiến” và đến “Truyền thông chiến”.
Nhiều người cho rằng đại dịch COVID-19 sẽ là một yếu tố làm “giảm nhiệt” của cuộc “thương chiến Mỹ-Trung” kéo dài tới nay đã trên 18 tháng. Nhưng không ! Dường như những nhà lãnh đạo hai quốc gia có quy mô GDP hàng đầu thế giới này vẫn quyết một phen sống mái và không che đậy ý đồ lợi dụng những thiệt hại do đại dịch COVID-19 gây ra để triệt hạ đối thủ. Mặc dù vào thời điểm cuối năm 2019, sát trước thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, hai bên đã đạt được một thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, qua đó tạm thời đình chỉ cuộc chiến thương mại kéo dài suốt thời gian qua. Nhưng các biện pháp tăng thuế mà hai bên đã áp dụng trong thời gian căng thẳng thương mại vừa qua vẫn được duy trì đối với ít nhất 2/3 tổng lượng hàng hóa được mua/bán giữa Trung Quốc và Mỹ.
Trong khi phải đối phó theo kiểu “giật mình” trước dịch COVID-19 đang lan rộng trên lãnh thổ Mỹ với số người nhiễm lên tới trên 1.200 ca, tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn không quên duy trì mức thuế 7,5% (trước đó là 15%) đánh vào các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Lập luận của Donald Trump là “không có lý do gì xem xét lại việc hoãn áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc trong bối cảnh dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 đang gây tổn hại đến nền kinh tế.” Đó là một thực tế ! Bởi vì ngay cả trước khi dịch COVID-19 diễn ra thì nhiều công ty sản xuất hàng điện tử trong nước Mỹ cũng đã gặp khó khăn khi nguồn linh kiện điện tử từ Trung Quốc không còn duy trì mức giá rẻ như trước đây.
Trước ý kiến của một số chuyên gia y tế Mỹ cho rằng việc áp thuế cao đối với các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, trong đó có các sản phẩm y tế đang gây khó khăn cho việc phòng chống dịch CIVID-19 tại Mỹ, cực chẳng đã, ngày 13-3-2020, Donald Trump phải tuyên bố miễn thuế đối với các mặt hàng ống nghe tim phổi, khẩu trang, găng tay latex, quần áo bảo hộ y tế, máy đo huyết áp, máy hô hấp nhân tạo… là những mặt hàng mà “nền kinh tế quý tộc” của Mỹ đã thu hẹp sản xuất từ lâu.
Tuy nhiên, Donald Trump vẫn không hề giảm mức thuế 25% đối với hầu hết hàng hóa trong rổ hàng trị giá 250 tỷ USD nhập khẩu từ Trung Quốc hàng năm.
Ở chiều ngược lại, Trung Quốc cũng cho thấy rõ họ không cần phải vội vã cắt giảm mức thuế 7,5% đối với hàng hóa Mỹ nhập khẩu do thỏa ước tạm đình chiến thương lại giai đoạn 1 mang lại. Trung Quốc tuyên bố nền sản xuất nông nghiệp công nghệ cao mà họ dày công xây dựng từ nhiều năm nay sẽ làm cho Trung Quốc không chỉ có đủ lương thực cho hơn 1,4 tỷ người mà còn đủ để phát triển các ngành khác như chăn nuôi, chế biến nông sản .v.v…
Nhiều nhà nghiên cứu kinh tế giới ở Anh, Mỹ và Nga cho rằng đại dịch COVID-19 sẽ làm cho thỏa ước giảm nhiệt cuộc “Thương chiến Mỹ-Trung” giai đoạn 1 sớm bị lãng quên. Ngay cả khi đại dịch COVID-19 suy giảm thì mâu thuẫn kinh tế chiến lược Mỹ-Trung vẫn còn nguyên đó vì trên thực tế, chính quyền hai nước đã thực hiện nhiều biến pháp có tính “phân ly kinh tế” trong suốt mấy năm qua. Nhà nghiên cứu kinh tế Jeff Ferry thuộc “Liên minh vì nước Mỹ thịnh vượng” (CPA), một tổ chức ủng hộ Donald Trump cho rằng “Việc Mỹ phụ thuộc vào sản xuất ở Trung Quốc trong nhiều thập kỷ vừa là vấn đề kinh tế, vừa là vấn đề an ninh quốc gia. Một cuộc khủng hoảng (ví dụ như dịch virus corona chủng mới) có thể làm sản xuất Trung Quốc ngừng trệ hoặc chậm lại và từ đó nạn trộm cắp bản quyền sở hữu trí tuệ cũng như sản xuất hàng giả ở Trung Quốc sẽ tăng lên nghiêm trọng hơn”. Do vậy, nhiều cố vấn kinh tế của Donald Trunp cho rằng “một khi Mỹ mở rộng sân chơi kinh tế thì hàng rào cũng phải xây cao hơn”.
Không dừng lại ở các vấn đề kinh tế, “cuộc chiến không tiếng súng” giữa hai nước có quy mô kinh tế lớn nhất nhì thế giới này còn lôi cả chính phủ hai nước sa vào những cuộc đấu khẩu kịch liệt về việc virus SARS-COV-2 từ đâu “chui” ra.
Ngay từ khi dịch COVID-19 bùng phát tại Hồ Bắc, trên hệ thống truyền thông Mỹ và phương Tây đã rộ lên “câu chuyện thần thoại” rằng virus SARS-COV-2 là do các nhà nghiên cứu Trung Quốc lơ đễnh để nó “sổng” ra từ một phòng nghiên cứu vũ khí sinh học ở Vũ Hán. Người Trung Quốc lập tức phản pháo nhưng điều đó chỉ làm cho giới truyền thông Mỹ và phương Tây có thêm cái cớ để chỉ trích chính quyền Trung Quốc. Thậm chí, dựa trên một sự việc có thật là bác sĩ Trung Quốc Lý Văn Lượng trước đó đã đưa lên mạng lời cảnh báo về “một thứ gì đó giống như SARS” và đã qua đời vì nhiễm virus SARS-COV-2, bộ máy truyền thông Mỹ và phương Tây vẫn không giảm cường độ tố cáo Trung Quốc giấu dịch và gọi “nCoV” (tên tạm gọi của SARS-COV-2) là “Wuhan Virus”. Chỉ đến khi Đoàn chuyên gia của Tổ chức y tế thế giới (WHO) đến Vũ Hán để khảo sát và tuyên bố rằng ở đây không có bất kỳ một cơ sở nghiên cứu y học quân sự nào cả mà chỉ có Viện y sinh học dịch tễ Vũ Hán thì những cái loa ở Mỹ và phương Tây mới chịu vặn nhỏ chiết áp lại. Còn WHO thì tuyên bố tên gọi chính thức cho loại virus này là SARS-COV-2 để tránh sự kỳ thị như chúng ta đã biết
Nhưng theo quy luật ám thị tâm lý thì một sự việc không có thật nhưng cứ nói đi nói lại tới hàng trăm lần thì người ta sẽ nghĩ rằng đó là sự việc có thật. Và những thuyết âm mưu về nguồn gốc của SARS-COV-2 ngày càng được chế biến thành nhiều “món ăn thông tin” mới và thêm vào rất nhiều “gia vị” để tăng độ hấp dẫn trên mạng xã hội. Điển hình là thuyết huyễn tưởng cho rằng SARS-COV-2 là virus nhân tạo. Người Trung Quốc lập tức sử dụng thuyết này và cho rằng chính Mỹ đã đem SARS-COV-2 vào Trung Quốc mà cụ thể là đến Vũ Hán.
Cần lưu ý rằng 3 tâm dịch COVID-19 lớn nhất thế giới hiện này gồm Trung Quốc, Iran và Italia nằm trên ba điểm đầu, giữa và cuối của lộ trình “Sáng kiến Vành đai-Con đường” trên biển của Trung Quốc. Đó cũng là vùng tranh chấp địa-chiến lược với “Học thuyết liên kết Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương” của Mỹ. Đây chính là một trong những lý do mà người Trung Quốc nghi ngờ người Mỹ không chỉ đem SARS-COV-2 đến Vũ Hán mà còn đem nó đến các “điểm đầu cầu” quan trong trong đề án thứ hai của “Sáng kiến Vành đai-Con đường” do Trung Quốc đề xướng và đang dốc tâm dốc sức thực hiện trên tuyến đường biển Á-Âu, còn gọi là “Con đường tơ lụa trên biển”.
Xét về logic hình thức thì người Trung Quốc có lý khi cáo buộc Mỹ đã dùng COVID-19 như một “đòn điểm huyệt” và bằng thứ vũ khí chưa có “tiền lệ chiến” để bẻ gãy một trong hai hướng phát triển chiến lược của kinh tế Trung Quốc trên hành lang kinh tế Đông-Tây của Cựu lục địa đang chiếm tới trên 55% tổng lượng trao đồi hàng hóa toàn cầu. Người Trung Quốc cũng hoàn toàn có quyền nghi ngờ người Mỹ bởi chỉ 2 tháng trước khi ca bệnh COVID-19 đầu tiên được phát hiện tại Vũ Hàn thì cũng chính tại đây đã diễn ra một phần của “Cuộc thi quân sự quốc tế” (ARMY GAMES 2019) với 2 nội dung Quân y và Quân nhu đều có quân nhân Mỹ tham gia. Nhiều người nghi ngờ rằng chính lính Mỹ đã mang SARS-COV-2 đến Vũ Hán. Trong đó, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã viết thẳng thừng điều này lên trang Sina Weibo của anh ta. Âu đó cũng là cách người Trung Quốc phản ứng với thái độ miệt thị Trung Quốc của Donald Trump.
Trong suốt thời gian trước ngày 13-3-2020, ngày nước Mỹ chính thức bước vào cuộc chiến với COVID-19, Donlad Trump không ngớt bài xích các chứng cứ khoa học về dịch COVID-19. Cụ thể là ông ta đã buộc tội WHO đưa ra con số tỷ lệ tử vong do COVID-19 bị thổi phồng quá mức lên đến 3,4% mà theo ông ta, nó chỉ dưới 1%
Tất nhiên là thái độ “nhìn COVID-19 bằng nửa con mắt” của Donald Trump không duy trì được lâu. Mặc dù 5 ca nhiễm SARS-COV-2 tại Mỹ đã xuất hiện từ đầu tháng 2-2020 nhưng phải đến đầu tháng 3-2020, COVID-19 mới cho Donald Trump một bài học về sự “chủ quan khinh dịch”. Chỉ 4 ngày sau khi tuyên bố mọi việc vẫn bình thường, ngày 13-3-2020, Tổng thống Mỹ đã phải ban hành tình trạng khẩn cấp quốc gia về COVID-19 để “cấm cửa” các hãng hàng không Châu Âu bay tới Mỹ. Và một tuần sau, ông ta tiếp tục ban hành đạo luật về sử dụng công nghiệp quốc phòng trong thời bình nhằm đẩy nhanh tốc độ chế tạo các phương tiện y tế, đồng thời áp dụng biện pháp “phong tỏa cộng đồng” để ngăn dịch COVID-19 lây lan. Và hiện nay, người dân Mỹ đang trả những khoản tiền đắt đỏ để xét nghiệm và cách ly. Ngoài ra, trong dư luận xã hội Mỹ đã xuất hiện những lo ngại về sự minh bạch trong cách truyền đạt thông tin về COVID-19 của các quan chức Mỹ tới người dân Mỹ.
Người dân Trung Quốc cũng tỏ ra hỉ hả khi Donald Trump được COVID-19 dạy cho một bài học. Trên mạng xã hội Sina Weibo, họ gọi Donald Trump là F1, ý nói chính ông ta là người trực tiếp tiếp xúc với nguồn bệnh COVIS-19 (bệnh nhân F1) và làm cho nó lây lan khắp nước Mỹ. Câu chuyện khôi hài này dựa trên một sự việc có thật là Donald Trump đã tiếp đón, đã bắt tay 2 quan chức cao cấp nhà nước Brazil khi họ đến thăm Mỹ và 1 trong 2 người ấy có kết quả xét nghiệm dượng tính với virus SARS-COV-2. Tuy nhiên, chính Donald Trump đã chấp nhận xét nghiệm và may mắn có kết quả âm tính để thoát khỏi những lời nguyền rủa độc địa nhằm vào ông ta.
Một số người Trung Quốc khác thì ví Donald Trump và bộ sậu của ông ta (gồm Phó tổng thống Mike Pence, Bộ trưởng ngoại giao Mike Pompeo và Cố vấn an ninh Nhà Trắng) là nhóm “F4 Hoa Kỳ”. Trên thực tế thì “F4” vốn là tên một nhóm nhạc rock khá nổi tiếng của Đài Loan. Nhưng sau khi dịch COVID-19 bùng phát ở Vũ Hán, cái tên “F4 Hồ Bắc” (để phân biệt với nhóm F4 Đài Loan) được dân mạng Trung Quốc dùng để ám chỉ 4 quan chức Hồ Bắc và Vũ Hán đã bị Ủy ban Chính-Pháp Trung Quốc điều tra, đã bị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc cách chức về tội thiếu trách nhiệm trong phòng chống dịch bệnh gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng gồm: cựu bí thứ tỉnh ủy Hồ Bắc Tưởng Siêu Lương, cựu tỉnh trưởng Hồ Bắc Vương Hiểu Đông, cựu bí thư thành ủy Vũ Hán Mã Quốc Cường và cựu thị trưởng Vũ Hán Chu Tiên Vượng.
Ngày 14-3-2020, tờ Tân Dân Vãn Báo của thành phố Thượng Hải, Trung Quốc tỏ ý ngạc nhiên nhưng lại hàm chứa sự châm biếm sâu cay khi viết rằng: “Mỹ là siêu cường duy nhất trên thế giới, trình độ phát triển cao hơn Trung Quốc, thì lẽ ra điều kiện chữa bệnh và phòng ngừa dịch phải cao hơn Trung Quốc chứ nhỉ ?” Còn các thành viên nhóm WeChat thì viết bài nói thẳng nhan đề: “Mỹ nợ Trung Quốc một lời xin lỗi ! Còn thế giới nợ Trung Quốc một tiếng cảm ơn !”. Nhiều tờ báo của Trung Quốc đã đăng lại nguyên văn bài này bao gồm cả dòng title của bản gốc.
Hết chịu nổi, ngày 15-3-2020, thứ trưởng ngoại giao Mỹ đã triệu tập ông Thôi Thiên Khải, đại sứ Mỹ ở Trung Quốc đến để trao công hàm phản đối vì Trung Quốc “đang vu cáo” Mỹ. Tuy ông Thôi Thiên Khái lẳng lặng nhận công hàm và hứa sẽ chuyển ngay về nước nhưng ở bên kia Thái Bình Dương, tại Bắc Kinh, Trưởng phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tuyên bố rằng người Mỹ hãy thôi những trò bịa đặt vu khống Trung Quốc về dịch COVID-19 và hãy tập trung để lo phòng chống dịch tại Mỹ.
Cuối cùng, Donald Trump cũng lao vào cuộc khẩu chiến và truyền thông chiến khi trong bài phát biểu tại Nhà Trắng trước báo giới ngày 16-3-2020 về việc Mỹ tăng cường các biện pháp phòng chống dịch COVID-19. Ông ta đã lấy cây bút mực đen trứ danh từng ký nhiều văn bản quan trọng ra để tự tay sửa từ “Corona virus” trong bản thảo đánh máy thành “Chiness virus” (Virus Trung Hoa). Không những thế, Donald Trupm còn hạ lệnh cho 5 cơ quan truyền thông của Trung Quốc đang hoạt động tại Mỹ phải giảm số nhân viên xuống dưới 100 người.
Động thái này khiến người Trung Quốc nổi quạu và Bắc Kinh “đáp lễ” bằng cách trục xuất hơn 100 nhà báo, phóng viên của 8 hãng truyền thông lớn của Mỹ đang hoạt động ở Trung Quốc với cáo buộc họ đã đăng tải các thông tin sai lệch về tình hình dịch COVID-19 tại Trung Quốc, gây phương hại cho an ninh quốc gia của Trung Quốc. Các nhà báo của Mỹ còn làm việc tại Trung Quốc cũng bị hạn chế hoạt động. Chính quyền Trung Quốc cấm cửa các nhà báo Mỹ đến Vũ Hán với lý do để tránh cho các phóng viên Mỹ bị nhiễm dịch COVID-19, qua đó có thể tạo cớ cho chính quyền Mỹ tiếp tục đổ lỗi cho Trung Quốc.
2- Bộ ba dầu lửa OPEC, Nga, Mỹ và cuộc chiến giá dầu.
“Qua ba điểm, chỉ có thể dựng được một mặt phẳng và chỉ một mà thôi”. Đó là tiên đề hình học của nhà toán học Hy Lạp huyền thoại Euclid mà bất kỳ một học sinh trung học cơ sở nào cũng thuộc lòng. Còn trong cuộc sống xã hội cũng vậy. Các nhóm xã hội tồn tại một cách vững chãi luôn dựa trên cơ sở một bộ ba. Đó là vì người Việt Nam đã đúc kết: “Vững như kiềng ba chân”.
Không phải ngẫu nhiên mà “tam-tam chế” trở thành mô hình cơ bản để tổ chức quân đội nhiều nước trên thế giới áp dụng trong thế kỷ XX và thậm chí là cả trước đó. Đơn giản nhất là 3 người họp thành một tổ chiến đấu, 3 tổ chiến đấu hop thành một tiểu đội (A), 3 tiểu đội họp thàng 1 trung đội (B), 3 trung đội họp thành một đại đội (C), 3 đại đội họp thành 1 tiểu đoàn (D), 3 tiểu đoàn họp thành 1 trung đoàn (E), 3 trung đoàn họp thành một Sư đoàn (F), 3 sư đoàn họp thành 1 quân đoàn (Corp), 3 quân đoàn họp thành một tập đoàn quân (Group), 3 tập đoàn quân họp thành một phương diện quân (Army).
Suy rộng ra, sự cân bằng chiến lược trên thế giới một cách tương đối bền vững luôn được xây dựng trên những “bộ ba chiến lược”. Sau khi thế giới mô hình thế giới đơn cực do Mỹ tự nhận vai trò cầm đầu chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn và đã bị phá vỡ, thế giới dần hình thành những “tam giác chiến lược” nhưng không phải là tam giác đều và không đồng nhất trên các lĩnh vực cơ bản.
Về chính trị, thế giới có 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc. Nhưng trên thực chất, vì cả Mỹ, Anh, Pháp đều là thành viên khối NATO đồng thời là đồng minh chiến lược của Mỹ nên trên thực tế, chỉ có 3 “chân kiềng” gồm: khối Mỹ-Anh-Pháp, Nga, Trung Quốc. Tương ứng với mô hình này, về quân sự, thế giới có bộ ba Mỹ, Nga, Trung đều là các nước sở hữu lực lượng vũ khí hạt nhân chiến lược lớn nhất và lực lượng sử dụng vũ khí thông thường cũng lớn nhất.
Nhưng về kinh tế thì khác, căn cứ vào quy mô của nền kinh tế các quốc gia được đánh giá bằng GDP, thế giới có bộ ba Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản (EU không được xem là một quốc gia mà chỉ là một liên minh kinh tế). Tương tự như vậy, thế giới cũng có những bộ ba “ông lớn” khác có ảnh hưởng ở mức độ toàn cầu trên các lĩnh vực tài chính, năng lượng, dầu mỏ, than đá, lương thực, nước sạch.. là những nguyên-nhiên liệu thiết yếu để duy trì và phát triển kinh tế xã hội.
Riêng về dầu lửa là mặt hàng năng lượng phổ biến nhất thế giới hiện nay (chiếm 33% tổng sản lượng tiêu thụ năng lượng toàn cầu quy ra đơn vị TOE), chúng ta có “bộ ba chiến lược” Mỹ, Nga, OPEC:
- Mỹ có sản lượng 15.043.000 thùng/ngày (bao gồm cả dầu lỏng và dầu đá phiến).
- Liên bang Nga có sản lượng 13.500.000 thùng/ngày.
- Arabia Saudi có sản lượng 11.900.000 thùng/ngày.
Arabia Saudi là “anh cả” của “Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ” (OPEC) và tổng sản lượng của toàn khối này ngay cả khi trừ đi sản lượng của hai “gã khổng lồ” của khối là Iran và Venezuela đang bị Mỹ cấm vận vẫn lên tới 30.793.000 thùng/ngày, gấp đôi tổng sản lượng của Mỹ, gấp 2,5 tổng sản lượng của Nga.
Năm 2014, lần đầu tiên, Mỹ tung ra thị trường xuất khẩu dòng dầu chế tạo từ đá phiến dầu (kerogen) và cát dầu (bitumen) có giá thành 57USD/thùng. Qua đó kéo giảm giá dầu thế giới xuống mức 70USD/thùng, đồng thời, ban hành lệnh cấm vận đối với Nga nhằm phá hoại nền kinh tế nước này đã có tới trên 50% ngân sách dựa vào xuất khẩu dầu mỏ khi đó. Để giữ thị trường, OPEC chấp nhận giảm giá dầu đồng thời tung ra đòn tăng sản lượng dầu để giữ các thị trường tiêu thụ truyền thống của khối. Trong khi đó Nga vẫn không hề giảm sản lượng mà còn tiếp tục bán dầu “qua nước thứ ba” cũng để giữ thị trường tiêu thụ cho mình, đồng thời, thi hành chính sách “hướng Đông”, mở ra một số thị rường dầu mỏ mới.ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ. Giá dầu trên thế giới tiếp tục giảm sâu trong các năm 2015-2016 tới mức 35USD/thùng, đẩy các công ty dầu đá phiến Mỹ đứng trước bờ vực phá sản khi giá bán đã xuống dưới mức giá thành.
Sau 3 năm dùng các thủ đoạn chính trị để tạo cớ cấm vận đối với Iran và Venezuela, đồng thời chia rẽ, làm yếu khối OPEC và phá hoại chương trình OPEC+ (OPEC cùng Nga và một số quóc gia xuất khẩu dầu mỏ ngoài OPEC) nhằm tranh đoạt thị trường dầu mỏ của khối này, từ năm 2017, sức cầu của thị trường dầu mỏ thế giới tăng trở lại, nước Mỹ vững tin thúc đẩy tăng trưởng sản lượng dầu đá phiền, trở thành quốc gia đóng hai vai, vừa nhập khẩu dầu mỏ (từ các nước OPEC với giá rẻ) và “bán lại” dầu mỏ cho các quốc gia khác không ký được hợp đồng với OPEC và Nga hoặc đã ký hợp đồng với Iran và Venezuela nhưng bị lệnh cấm vận của Mỹ ngăn chặn việc thực thi hợp đồng. Giá dầu trên thế giới bình ổn ở mức từ 60 USD đến 70USD/thùng và duy trì được 18 tháng.
Nhưng có một điều mà có lẽ người Mỹ đã không thể tính tới. Đó là COVID-19 ! Sự trở lại của “bóng ma SARS” sau 17 năm ban đầu không làm cho người Mỹ lo lắng. Thậm chí, một số chính khách Mỹ còn “rung đùi” ngồi chờ Trung Quốc toang hoang vì dịch COVID-19 sau khi đã “ngấm đòn” chiến tranh thương mại Mỹ-Trung. Ngay cả khi dịch COVID-19 lần đầu tiên xâm nhập vào nước Mỹ ở ngày thứ 41, Donald Trump vẫn không thèm để ý đến. Thậm chí đến ngày 9-3-2020, khi dịch COVID-19 ở Mỹ có dấu hiệu trầm trọng hơn với cả chục ca tử vong trong ngày, Donald Trump vẫn còn nói cứng. Ông ta sợ rằng việc tuyên bố chống dịch của chính phủ sẽ gây thiệt hại lớn cho các nhà tư bản nên cần cho họ thêm thời gian để “rút lui”, để “chuyển hóa” tiền vốn về chỗ trú ẩn an toàn. Và chỉ sau khi có trên 50 người Mỹ “ngã xuống” vì COVID-19, Donald Trump mới chịu ban hành “tình trạng khẩn cấp quốc gia”. Tuy nhiên, mọi việc đã bị xử lý quá muộn. Mỹ đã trở thành tâm dịch COVID-19 lớn nhất Tây bán cầu
Người Việt Nam đã có câu ngạn ngữ phê phán những kẻ ích kỷ sớm muộn cũng phải trả giá. Nếu anh cứ hành xử theo kiểu “Cháy nhà hàng xóm bình chân như vại” thì chắc chắn sớm muộn anh sẽ bị “Cháy thành vạ lây”. Và trường hợp của Mỹ cũng không phải là ngoại lệ, bởi virus SARS-COV-2 có thể bám vào con người mà đi khắp thế giới, có thể xâm nhập mọi nơi, kể cả Nhà Trắng và Lầu Năm Góc, những nơi được coi là có hàng rào bảo vệ và phòng thủ nghiêm ngặt nhất xứ cờ hoa.
Hoảng loạn trước sự suy thoái kinh tế nghiêm trọng do dịch COVID-19 gây ra, các nhà đầu tư Mỹ đồng loạt bán đổ bán tháo cổ phiếu trên thị trường chứng khoán New York, kéo theo sắc đỏ tràn ngập trên các thị trường chứng khóa London, Frankfurk, Paris, Tokyo, Seul, Hongkong .v.v… Trong số thiệt hại tới trên 7.000 tỷ USD (sơ tính) do các cổ phiếu giảm giá nghiêm trọng có tới quá nửa thuộc các ngành dầu mỏ. Lần đầu tiên trên thế giới trong thế kỷ XXI, giá cổ phiếu, giá vàng và cả giá dầu đều lao dốc, Có những chỉ số chứng khoán chủ chốt của Mỹ như DJI (chỉ số công nghiệp Dow John) gần như rơi theo phương thẳng đứng trong 3 ngày 13, 14 và 15-3-2020, các chỉ số cơ bản khác như Nazdaq, S&P 500 cũng trong tình trạng bi đát tương tự.
Thế nhưng bất chấp việc giá dầu trên thế giới giảm sâu chưa từng thấy, Nga tiếp tục tăng sản lượng khai thác dầu. Đây là đòn “nhu đạo” của Nga, một miếng đánh kiểu “mượn sức đối phương” trong môn võ Judo, có thể “quật gãy xương sống” ngành khai thác dầu đá phiến của Mỹ. Các công ty dầu đá phiến Mỹ đang gánh khoản nợ khổng lồ trên 800 tỷ USD và 57% trong số đó sẽ đáo hạn vào năm 2021.
Điên tiết vì “đòn tăng sản lượng dầu” của Nga, tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ tiếp tục trừng phạt nước Nga vì đã làm phá giá dầu mỏ. Tuy nhiên, người ta không hiểu nước Mỹ còn thứ vũ khí phi quân sự nào để trừng phạt Nga nữa hay không. Bởi mọi ngón võ “trừng phạt”, “cấm vận” đều đã được Mỹ tung ra thi thố nhưng đều vô hiệu trước sự kiên cường của dân tộc Nga.
Cuộc chiến giá dầu vẫn còn tiếp diễn cho thấy một tương lai cực kỳ bấp bênh của loài người khi những cường quốc dầu mỏ đang “trở chứng”. Một khi các nước OPEC và Nga tăng sản lượng dầu mỏ thì các công ty sản xuất dầu đá phiến của Mỹ cũng bộc phải tăng theo nếu không muốn mất nhiều thị phần trong tương lai. Nhưng tình cảnh của ba đối thủ này lại hết sức khác nhau. Trong khi ngân sách của Liên Bang Nga hiện chỉ có trên dưới 35% giá trị dựa vào xuất khẩu dầu mỏ thì ngân sách của Arabia Saudi lại phụ thuộc vào giá trị xuất khẩu dầu mỏ tới 85%. Điều đó có nghĩa là Nga chỉ cần bán dầu với giá 32USD/thùng là có thể cân bằng ngân sách thì Arabia Saudi cần bán với giá 68USD/thùng mới bảo đảm cân bằng ngân sách. Do đó, có thể thấy rằng xét về tổng thể Arabia Saudi ở vào thế bất lợi hơn Nga, Còn Mỹ thì đóng 2 vai, vừa là nhà xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới ngoài OPEC nhưng cũng vừa là quốc gia tiêu thụ dầu mở lớn nhất thế giới với mức 20 triệu thùng/ngày. Điều đó có nghĩa là Mỹ phải nhập trên dưới 5 triệu thùng dầu/ngày. Bên cạnh đó, kể từ năm 1971, khi Mỹ từ bỏ chính sách bản vị vàng cho đồng Dollar để chuyển sang chính sách bản vị dầu mỏ cho Dollar, nghĩa là ràng buộc giá trị của đông Dollar Mỹ vào dầu mỏ thì giá dầu mở đã trở thành “tử huyệt” của đồng Dollar Mỹ nói riêng và nền tài chính Mỹ nói chung. Chính vì vậy, Mỹ rất muốn trang giành vị trí số 1 về xuất khẩu dầu lửa với OPEC để không bị phụ thuộc quá nhiều vào nguồn dầu nhập khẩu từ Trung Đông.
Cuộc chiến giá dầu còn lâu mới đến hồi kết, kể cả khi đại dịch COVID-19 đang lan tràn tại trên 170 quốc gia và vùng lãnh thổ cũng như đang “tàn phá” nền kinh tế thế giới. Trước hết, theo một quy luật hết sức tự nhiên là khi “cờ đã tàn cuộc” thì “kẻ nào có trong tay nhiều dự trữ hơn sẽ là kẻ thắng cuộc”. Và cuối cùng, việc người Nga tăng sản lượng dầu mỏ không chỉ để giữ thị phần dầu mỏ của Nga trên thế giới mà còn nhằm mục tiêu xa hơn.
IMF dự báo rằng cuộc khủng hoảng kinh tế-xã hội toàn cầu do dịch COVID-19 gây ra tuy có ảnh hưởng rất nghiêm trọng nhưng không kéo dài bới nó không xuất phát từ việc các quốc gia đã vi phạm các quy luật cung cầu, thả nổi thị trường như những năm 1929-1932, cũng không vi phạm nguyên tắc cân đối tiền-hàng như cuộc khủng hoảng bong bóng bất động sản ở Mỹ năm 2008. Dịch COVID-19 chắc chắn sẽ thoái lui. Trung Quốc là nước bị “tàn phá” nghiêm trọng nhất nhưng cũng sẽ phục hồi sớm nhất. Tiếp theo là Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước khác ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương cũng sẽ phục hồi sản xuất. Đây là nơi mà Nga có nhiều thị phần dầu khí nhất sau Châu Âu. Vì vậy, việc Nga tăng sản lượng dầu nhằm giữ vững và mở rộng thị phần của mình là một chủ trương chiến lược để có lợi ích lâu dài mặc dù phải chịu một số thiệt hại trước mắt.
Đối với Arabia Saudi, họ cũng đã từng “chịu trận” vào năm 2014 khi Mỹ tung ra thị trường một khối lượng lớn dầu đá phiến nhằm “bóp chết” Nga khiến họ bị “cháy thành vạ lây”. Họ thừa hiểu rằng người Mỹ chỉ lợi dụng họ để chống Nga chứ không hề quan tâm đến lợi ích của họ mà chỉ vì lợi ích của chính Mỹ. Vì vậy mà dưới con mắt của Mỹ, Arabia Saudi càng ngày trở thành một “đồng minh khó bảo”. Đây chính là cơ hội cho Nga có thể bắt tay với “anh cả” của khối OPEC để đưa thị trường dầu mỏ thế giới ra khỏi sự thao túng của các tập đoàn tư bản tài phiệt Mỹ tại thị trường dầu mỏ New York. Tuy trước mắt, Nga và Arabia Saudi “đồng sàng dị mộng” về vấn đề giá dầu nhưng lại cùng có đối thủ cạnh tranh chung là “dầu đá phiến Mỹ”. Do dó, việc Nga và Arabis Saudi “cãi nhau”, “mặt nặng mày nhẹ” với nhau nhưng lại “rủ nhau” cùng tăng sản lượng khai thác và xuất khẩu dầu, qun đó kéo giá dầu giảm sâu có thể sẽ là một đòn knok-out giáng vào các công ty sản xuất dầu đá phiến Mỹ đang trong tình trạng nợ chồng nợ chất.

COVID-19 KỲ II: TÌNH HUỐNG MỚI PHÁT SINH VÀ NHỮNG KẺ NỐI GIÁO CHO GIẶC

KỲ II: TÌNH HUỐNG MỚI PHÁT SINH VÀ NHỮNG KẺ NỐI GIÁO CHO GIẶC
Theo đà diễn biến của dịch COVID-19 được mô tả trên nhiều đồ thị có độ tin cậy chuyên môn cao của các nhà khoa học y-sinh học và dịch tế học trên thế giới, việc số ca tử vong do COVID-19 tại các quốc gia ngoài Trung Quốc vượt qua số ca tử vong tại Trung Quốc (lục địa) chỉ còn là vấn đề thời gian. Chúng ta hãy chờ chút xíu. Không lâu đâu ! Và theo một cách hoàn toàn ngẫu nhiên, số bệnh nhân COVIS-19 ngoài Trung Quốc đã vượt qua chính số bệnh nhân tại quốc gia có tâm dịch đầu tiên đã diễn ra vào đúng ngày hoàng hành thứ 100 của COVID-19 trên thế giới với số liệu thống kê được là 89.370 ca nhiễm ngoài Trung Quốc/80.860 ca nhiễm tại Trung Quốc. Ngày 15-3-2020 sẽ đi vào lịch sử y tế thế giới như một dấu mốc đáng buồn. Và như nhiều bạn trẻ trên FB có liên hệ với tôi thường có lời comment quen thuộc: “TOANG” rồi”.
Nhưng tôi cũng xin phép mượn những dòng tâm sự đẫm nước mắt trong một status trên Facebook của Bác sĩ Nguyễn Quốc Khánh ngày 6-3-2020, một trong những người đang trên tuyến 1 chống dịch CVID-19 để nói rằng: “Không có gì là “TOANG” ở đây cả !” Ngay cả trong chiến tranh hay trong kinh doanh, ngay cả khi đã thi thố những biện pháp tối ưu nhất thì cũng không một ai dám bảo đảm 100% sẽ giành thắng lợi. Huống chi là chúng ta đang phải đối phó với một “kẻ địch” mà chưa hoàn toàn biết rõ chúng có thể biển đổi như thế nào !
Diễn biến của dịch COVID-19 từ sau khi “sang trang mới” được đánh dấu bằng sự bùng phát của nó ở Châu Âu và Trung Đông cuối tháng 2-2020 là cực nhanh. Có thể nói nó nhanh hơn nhiều lần so với vó ngựa của quân Mông Cổ “đi đến đâu cỏ không mọc được đến đó” thời Trung đại, nhanh hơn gấp nhiều lần các cuộc tấn công kiểu “Blitzkrieg” (Chiến tranh chớp nhoáng) của phát xít Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Diễn biến đó đặt Việt Nam trong tình huống thay vì phải đối phó với một vài hướng tấn công của dịch bệnh trong “làn sóng dịch thứ nhất” ở “cự ly gần” đã phải đối phó với “làn sóng dịch thứ hai” ở “nhiều hướng” và với “mọi cự ly”. Đó là MỌI HƯỚNG TOÀN CẦU và MỌI CỰ LY TOÀN CẦU. Điều đó có nghĩa là dịch có thể đến Việt Nam từ bất kỳ hướng nào và từ bất kỳ khu vực nào. Và rất may mắn là chúng ta đã có 22 ngày quý báu để chuẩn bị cho các trận chiến tiếp theo.
Tình huống này đã được Chính phủ Việt Nam dự kiến trước. Tình huống ấy có biểu hiện khá giống như việc nước Đại Việt cách đây gần 800 năm đã kiên cường chống lại quân xâm lược Nguyên-Mông cũng phải trải qua ba lần kháng chiến chống lại ba làn sóng tấn công của “giặc Thát Đát” để đi đến thắng lợi hoàn toàn vào năm 1288 trên sông Bạch Đằng. Điều này hoàn toàn dễ hiểu vì trong hai cuộc tấn công năm 1285 và năm 1288 của giặc Nguyên-Mông vào Việt Nam không chỉ có người Mông Cổ, người Trung Quốc mà còn có cả người Bukhara (Trung Á), như tướng Omar (Ô Mã Nhi), như tướng Ariq Qaya (A Lý Hải Nha) người Uigur (Duy Ngô Nhĩ), Yiymis (Diệc Hắc Mê Thất) người Do Thái, Ali (A Lý) người Arab hay Siktur (Tích Đô Nhi) người Thổ Nhĩ Kỳ .v.v… Chỉ có điều, chúng ta hy vọng trước mùa hè tới, làn sống dịch thứ ba sẽ không xảy ra nếu như chúng ta làm tốt việc phòng ngừa từ xa, phát hiện từ sớm, bao vậy kịp thời, cô lập kiên quyết và điều trị tích cực.
Ở Việt Nam từ ngày 15-3-2020, ngày thứ 100 COVID-19, cả nước đang nín thở theo dõi diến biến của bệnh nhân #19 (bác gái của bệnh nhân #17) và bệnh nhân người Anh #25 (cùng bay trên “chuyến bay Corona VN-0054” từ London đến Hà Nội). Cả hai đều trên 60 tuổi, thậm chí gần 70 tuổi, cùng có tiền sử bệnh lý nền như đái tháo đường type 2, cao huyết áp, rối loạn tiền đình… đều là các bệnh lý của tuổi già. Và cả nước đều cầu mong cho các bệnh nhân đang điều trị được may mắn qua khỏi. Để không có ai phải chết vì COVID-19 ở Việt Nam trong tổng số 61 bệnh nhân COVID-19 tại Việt Nam cho đến ngày thứ 100 của COVID-19. Riêng Thủ đô Hà Nội đã có bệnh nhân thứ 14 trên địa bàn.
Những tình huống dịch COVID-19 sau ngày 27-2-2020 là mới nhưng những bài học kinh nghiệm phòng chống dịch của Việt Nam thì không hề cũ. Mặc dù trên thế giới có những nước đã nêu lên những giải pháp ngược đời, thậm chí là phản nhân văn.
5- Những tình huống mới và những kinh nghiệm không hề cũ.
Việt Nam là một trong số ít quốc gia trên thế giới có nhiều kinh nghiệm đối phó với lũ lụt bằng hệ thống đê điều kiên cố. Và họ cũng biết rất rõ rằng một con đê dài, rộng, cao có vẻ vững chãi nhưng chỉ cần một tổ mối, một điểm rò rỉ thẩm lậu cũng có thể dẫn đến sự phá hủy cả một đoạn đê lớn và dìm cả vùng trong đê dưới biển nước. Vụ thẩm lậu các bệnh nhân COVID-19 số 17, 21 ở Cửa khẩu Nội Bài cũng như bệnh nhân 34 ở Cửa khẩu Tân Sơn Nhất vừa qua cũng theo cách tương tự như vậy. Chỉ cần một sơ suất nhỏ, một chút hớ hênh tại một cửa khẩu xuất nhập cảnh nhân sự là có thể đem lại hậu quả rất xấu. Có thể nói “hệ thống phòng thủ chống dịch COVID-19” mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta xây dựng từ biên giới đến hải đảo, đã bị chọc thủng một cách ít ai ngờ tới.
Một điểm mới thứ hai là tính đến thời điểm ngày thứ 99 của dịch COVID-19 thế giới, trong tổng số 33 bệnh nhân đang nhiễm COVID-19 ở đợt dịch thứ 2 tại Việt Nam thì có tới 12 người mang quốc tịch Anh. Hiện đã có 2 bệnh nhân người Anh ở Đà Nẵng qua xét nghiệm sơ bộ có kết quả dương tính như sau 2 lần xét nghiệm sâu tiếp theo đã cho kết quả âm tính nhưng vẫn phải chờ kết quả xét nghiệm lần 3. Trong số các bệnh nhân người Việt có 5 bệnh nhân được cho là đã nhiễm dịch từ nước ngoài (Hàn Quốc, Mỹ, Anh và Italia) hoặc trên máy bay trước khi nhập cảnh trở lại Việt Nam. Tình huống này khiến nhiều người đặt dấu hỏi rằng việc Việt Nam khôi phục hoạt động của ngành du lịch có phải là quá sớm hay không.
Một điểm mới nữa là tuy đã có tới 2 bệnh nhân F0 người Việt đã lây nhiễm cho 2 người trở lên nhưng bệnh nhân #34 ở Bình Thuận trong đợt dịch thứ hai đã lập “kỷ lục siêu lây nhiễm” ở Việt Nam, vượt qua trường hợp bệnh nhân #5 ở Sơn Lôi, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc. Tính đến ngày 14-3-2020, bệnh nhân #34 đã gây nhiễm cho 8 bệnh nhân khác (trường hợp của bệnh nhân #5 chỉ có 6 người); trong đó có 6 ca F1 và 2 ca F2. Trường hợp này hiện đang được các nhà khoa học y-sinh tập trung nghiên cứu. Các nhà dịch tễ học thì cho rằng chính sự gian dối của bệnh nhân, sự lỏng lẻo trong quản lý xuất nhập cảnh cũng như quản lý y tế xã hội không chặt chẽ, thiếu kiên quyết ở cộng đồng đã để lọt và tạo những bệnh nhân “siêu lây nhiễm” như vậy.
Cũng từ các thống kê tính đến hết ngày 14-3-2020 của Bộ Y tế cho thấy, số lượng bệnh nhân COVID-19 F0 (lây trực tiếp từ nguồn bệnh) tăng tỷ lệ thuận với số lượng bệnh nhân COVID-19 F1 (lây từ bệnh nhân F0) và F2 (lây từ bệnh nhân F1). Nếu như trong đợt dịch thứ nhất (16 bệnh nhân) từ Trung Quốc lan sang có 9 ca F0 (56,25%), 5 ca F1 (31,25%) và 1 ca F2 (6,25%) thì trong đợt dịch thứ hai (37 bệnh nhân) từ Châu Âu và Bắc Mỹ lan sang có 20 ca F0 (54,05%), 15 ca F1 (40,54%) và 2 ca F2 (5,41%). Thống kê này báo hiệu sự bắt đầu gia tăng tình trạng lây nhiễm chéo trong cộng đồng (kể cả trường hợp vợ chồng bệnh nhân #30 và bệnh nhân #49 người Anh lây sang nhau) khi tỷ lệ F1 tăng 9,29% trong khi tỷ lệ F0 giảm 2,20%. Đói với các ca F1, F2 và F3 thì đây chưa phải là những số liệu cuối cùng vì loại trừ trường hợp bệnh nhân #51 được cách ly ngay trên máy bay và được đưa thẳng từ sân bay Nội Bài về Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương 2 thì 3 ca nhiễm còn lại đã có 3 đến 4 ngày cư trú tại cộng đồng khi chưa phát bệnh.
Một điều mới đáng lưu ý tiếp theo là 2 trong số 4 bệnh nhân COVID-19 mới được phát hiện ngày 14-3-2020 đã bay trên 2 chuyến bay cùng của Hãng hàng không Vương quốc Qatar. Đó là các chuyến bay QR-968 và QR970, thứ tự hạ cánh ngày 13-3-2020 tại Nội Bài và ngày 10-3-2020 tại Tân Sơn Nhất. Từ đây đặt ra vấn đề liệu có phải hạn chế hoặc dừng các chuyến bay tới Việt Nam từ các quốc gia vùng Vịnh hay không. Bởi Trung Đông hiện là tâm dịch thứ 3 thế giới sau Trung Quốc và Châu Âu.
Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam người đứng đầu Ban chỉ đạo toàn quốc phòng chống dịch COVID-19 đã tỏ rõ quyết tâm của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến chống COVID-19 đang ở giai đoạn 2 phức tạp hơn: “Nếu tất cả chúng ta cùng đồng lòng, toàn dân Việt Nam đều đồng lòng, toàn dân chống dịch thì nhất định chúng ta sẽ chiến thắng như dân tộc Việt Nam ta đã từng nhiều lần chiến thắng”. Và thực tế đã chứng minh đó không phải là lời nói xuông.
Vì đã xây dựng kịch bản đối phó với dịch bệnh cấp độ 3 (khi có trên 100 đến 1.000 ca mắc nhiễm) và kể cả ở cấp độ cao hơn ngay từ đầu tháng 2-2020, Chính phủ Việt Nam và chính quyền các cấp vẫn bình tĩnh thực hiện đúng theo các kế hoạch lộ trình một cách kiên quyết, được sự hợp tác của tuyệt đại đa số người dân cũng như sự vào cuộc quyết liệt, hiệp đồng chặt chẽ của các cơ quan chức năng như Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Lao động thương binh xã hội cùng các đoàn thể trong hệ thống chính trị trên toàn quốc.
Từ ngày 10-3-2020, Chính phủ Việt Nam đã quyết định thi hành thủ tục khai báo tình trạng sức khỏe bằng cả hai hệ thống văn bản giấy tờ và trực tuyên trên mạng tùy theo ựa chọn. Đối tượng áp dụng là toàn bộ người dân. Đối với những người già, trẻ nhỏ có thể nhờ cha mẹ, người thân khai báo giúp và người khai giúp phải chịu trách nhiệm về tính trung thực của nội dung khai báo.
Phản ứng với tình huống trên chuyến bay VN-0054 từ London trở về Nội Bài sang ngày 2-3-2020 có tới 14+ hành khách nhiễm COVID-19 mà không phải từ một nguồn duy nhất, trong đó có tới 12 du khách Anh và bệnh nhân #17 có 2 hộ chiếu Việt Nam và Anh đã buộc Chính phủ Việt Nam phải ra quyết định tạm dừng nhập cảnh tất cả các công dân đến từ 27 quốc gia EU, tạm dừng cấp thị thực tại tất cả các cửa khẩu. Đối tượng áp dụng bao gồm cả công dân Việt Nam có hộ chiếu nước ngoài. Quyết định này có hiệu lực trong 30 ngày kể từ 12h 00’ ngày 15-3-2020 và không áp dụng đối với người nhập cảnh vì mục đích ngoại giao hay công vụ. Khách quá cảnh được các cảng hàng không bố trí tại khu vực riêng, không tiếp xúc với các khu vực khác. Từ ngày 13-3-2020, Hãng hàng không quốc gia Vietnam Airline đã dừng chở khách từ các nước EU đến Việt Nam.
Trước tình huống dịch COVID-19 tại Việt Nam đã được ghi nhận tại 16 tỉnh, thành phố, trong đó có 3/5 thành phố trực thuộc Trung ương, chính quyền các thành phố Hà Nội đã quyết định tạm đóng cửa các quán bar, karaoke, các khu di tích lịch sử cũng như tạm dừng các chương trình biểu diễn nghệ thuật đến hết tháng 3-2020. Ủy ban Nhân dân Thừa Thiên Huế cũng yêu cầu tạm thời đóng cửa các rạp chiếu phim, quán bar, điểm game online, tụ điểm massage để tránh tụ tập đông người, hạn chế nguy cơ dịch bệnh bùng phát. Đồng thời, Cảng Chân Mây cũng tạm thời không cho các tàu du lịch cập bến. Ủy ban Nhân dân Đà Nẵng và Ủy ban Nhân dân TP Hồ Chí Minh từ ngày 15-3-2020 cũng áp dụng các biện pháp tương tự như Hà Nội và Thừa Thiên Huế, đặc biệt là các nơi tập trung đông người, khó quản lý và theo dõi như quán bar, vũ tường, quán karaoke.v.v…
Tại những nơi có nhiều bệnh nhân nhiễm COVID-19, các khu vực cách ly y tế đã được thiết lập tại phố Trúc Bạch (Ba Đình, Hà Nội), tại ngõ 165 phố Cầu Giấy (nơi có bệnh nhân #39 cư trú), 2 tuyến đường Hoàng Văn Thụ và Ngô Sĩ Liên thuộc khu phố 2, phường Đức Thắng, (Phan Thiết, Bình Thuận). Tại Thành phố Hồ Chí Minh, ngay khi một thành niên ở Chung cư Hòa Bình, quận 10 khai báo có tiếp xúc với bệnh nhân #39 ở Bình Thuận, ngày 14-3-2020, toàn bộ khu chung cư đã được phong tỏa. Chính quyền tổ chức cho những người dân ở đây xét nghiệm virus SARS-COV-2 cũng như hạn chế tối đa việc đi lại và tiếp xúc với bên ngoài.
Các nguồn lây nhiễm từ nước ngoài vào Việt Nam bằng đường bộ (cả nhập cảnh công khai và nhập cảnh lậu) cũng sớm bị chặn đứng. Ngày 11-3-2020, có 49 người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam qua ngả Campuchia và Lào đến Bắc Giang làm việc đã bị phát hiện. Ngay lập tức, họ được đưa đi cách ly y tế cấp độ 2 tại Tân Yên, Bắc Giang nơi đã có 5 người Trung Quốc và 90 người Việt Nam nhập cảnh từ vùng dịch đang bị cách ly theo quy định.
Để phòng chống dịch bệnh lây lan, đến ngày 14-3-2020, Thành phố Hà Nội đã dừng tổ chức nhiều sự kiện quan trọng như Lễ Kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng bộ thành phố Hà Nội. Hội thảo khoa học “Đảng bộ thành phố Hà Nội - 90 năm xây dựng, phát triển” cũng được hoãn lại. Chương trình nghệ thuật “Một trái tim hồng” chào mừng kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng bộ thành phố vẫn chức tổ chức nhưng không có khán giả, không tường thuật trực tiếp mà chuyển sang ghi hình để phát sóng trên Đài truyền hình Hà Nội.
Hải Phòng dừng tổ chức Lễ hội “Hoa Phượng Đỏ”. Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số Việt Nam cũng bị hoãn. Giải đua xe công thức 1 tại Hà Nội ngày 4 và 5-4-2020 cũng đang đứng trước nguy cơ bị hoãn. Các trận đấu của Giải bóng đã vô địch quốc gia V-League 2020 vẫn tiến hành nhưng thi đấu trên sân không có khán giả. Các đám cưới, đám giỗ cũng được khuyến cao không tập trung đông người.
Các trường học tại Việt Nam từ cấp mầm non đến cấp đại học đều đóng cửa đến hết tháng 3 (trừ một số trường ngành Y). Từ ngày 16-3-2020, việc đeo khẩu trang tại nơi công cộng là điều bắt buộc phải thực hiện đối với toàn bộ người dân Việt Nam và cả người nước ngoài. Các đảo ven bờ của Việt Nam có cơ sở du lịch như Cô Tô, Vân Đồn, Cát Bà, Cù Lao Chàm, Lý Sơn, Phú Quý, Côn Đảo… (trừ Phú Quốc) đều tạm dừng đón khách du lịch. Những người khách du lịch còn lại trên các đảo đều được khuyến cáo kết thúc sớm chuyến đi và trở về đất liền nếu không muốn bị kẹt lại khi chẳng may có dịch COVID-19 xảy ra trên các đảo.
Trước tình huống nhiều người nhập cảnh vào Việt Nam từ vùng dịch biết mình có bệnh nhưng lại giấu bệnh, không khai báo y tế, Chính phủ Việt Nam đã có những biện pháp quyết liệt hơn để không “lọt lưới” những “mầm bệnh” đến Việt Nam từ nước ngoài. Kể từ ngày 15-3-2020, tất cả người Việt và người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam mà trước đó đã đến hoặc đi qua các nước có dịch đều được coi là nghi vấn nhiễm dịch và đều phải được cách ly, đồng thời làm xét nghiệm sinh học để xác định có nhiễm virus SARS-COV-2 hay không. Những hành khách quá cảnh sẽ được cách ly tại khu vực riêng trong cảng hàng không, biệt lập với các khu vực khác. Trước mắt, lệnh này áp dụng đối với tất cả những ai đã đến, đi qua 26 nước thuộc khu vực hiệp ước Schengen và 4 quốc gia có dịch khác. Sau một vài ngày sẽ mở rộng ra toàn bộ các quốc gia và vùng lãnh thổ đang có dịch COVID-19 (hiện đã lên đến trên 150 quốc gia và vùng lãnh thổ với trên 170.000 người nhiễm).
Đi đôi với những biện pháp phòng ngừa từ xa cũng như hạn chế tiếp xúc, thu hẹp môi trường lây lan dịch bệnh trong nội địa thì ba hành động mấu chốt của chiến lược phòng ngừa ngăn chặn dịch bệnh của Chính phủ Việt Nam là “KIỂM SOÁT NGHIÊM NGẶT CỬA NGÕ QUỐC GIA”, “PHÁT HIỆN SỚM BỆNH NHÂN F0” và “CHẶT ĐỨT CHUỖI LÂY LAN”. Mặc dù chưa chế tạo được vaccine phòng ngừa nhưng Việt Nam đã chế tạo thành công và đưa vào sản xuất đại trà các bộ kit test virus SARS-COV-2 với chất lượng đủ tiêu chuẩn của WHO. Đây chính là “vũ khí” đắc dụng nhất để phát hiện chính xác các “bệnh nhân F0” cũng như bảo đảm kết quả xác định chính xác các ca nhiễm diện F1, F2… Fn.
Việc phát hiện sớm “bệnh nhân F0” phụ thuộc vào hàng rào kiểm dịch đang “kiểm soát nghiêm ngặt cửa ngõ quốc gia” ở các cửa khẩu. Nếu như trong giai đoạn 1 của dịch COVID-19 chủ yếu lan sang từ hướng Trung Quốc (tâm dịch thế giới khi đó) phần lớn bằng đường bộ thì ở giai đoạn 2, “hàng rào kiểm dịch” Việt Nam đã phải chuyển hướng sâu vào nội địa với trọng điểm là các cửa khẩu sân bay khi đường hàng không đã trở thành “phương tiện vận chuyển virus” chủ yếu mà chuyến bay VN-0054 là một ví dụ điển hình khi nó chứa tới hơn 10 hành khách đã nhiễm virus “nhập khẩu” vào Việt Nam, từ đó, phát hiện sớm “bệnh nhân F0”.
Việc phát hiện sớm “bệnh nhân F0” còn phụ thuộc vào sự kiểm soát di trú trong nội địa Việt Nam. Đối với các trường hợp “bệnh nhân F0” vì lý do nào đó mà “lọt lưới” (như trường hợp của #17 và #34) thì việc nắm tình hình qua các tin báo y tế khẩn cấp, qua khai báo của người bệnh là “chốt của cái chốt” để sớm phát hiện “bệnh nhân số 0”, từ đó có thể cô lập kịp thời, không để dịch bệnh tán phát. Trong trường hợp đó, bệnh nhân F1 phải được coi như có nguy cơ ngang hàng với bệnh nhân F0, tuy chưa phải điều trị nhưng việc cách ly, kiểm soát và theo dõi y tế chặt chẽ là tối quan trọng
Để “chặt đứt chuỗi lây lan” của dịch bệnh thì biện pháp cách ly đóng vai trò chủ chốt. Đây không còn là sự “hạn chế tiếp xúc” nhưng cũng không phải là sự “biệt lập hoàn toàn” mà là sự “tiếp xúc có kiểm soát” ở mức độ an toàn cao nhất. Chỉ những người có trách nhiệm mới được tiếp xúc với bệnh nhân và bắt buộc phải được phòng vệ y tế ở mức độ nghiêm ngặt nhất, với các phương tiện phòng hộ hiện đại nhất để bảo đảm rằng ngay cả hơi thở của họ cũng trở nên vô khuẩn.
Ở vòng ngoài của các hành động “chặt đứt chuỗi lây lan”, các biện pháp cách ly, phong tỏa và cô lập trên diện rộng cũng được tiến hành song song đối với các đối tượng F2, F3, F4 và có thể là cả F5. Mặc dù họ chưa phải là bệnh nhân nhưng đã nằm trong diện “bệnh nhân tiềm năng”.
Và điểm mấu chốt cuối cùng của mấu chốt là ý thức tự phòng vệ cá nhân, là việc tự giác tuân thủ các biện pháp vệ sinh phòng ngừa đã được Bộ Y tế khuyến cáo, là việc bảo đảm an toàn tối đa cho những lần tiếp xúc vì lý do cần thiết mà không thể không tiếp xúc với “người lạ”. Bên cạnh đó, việc hạn chế đi lại, không tụ tập đông người, hạn chế sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, thang máy, nhà vệ sinh công cộng và các cơ sở vật chất công cộng khác, làm việc tại nhà, học tập và dạy học từ xa, giao dịch với chính quyền qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến.v.v… cũng là những biện pháp hữu hiệu để “chặt đứt chuỗi lây lan”.
Với các vòng phòng ngự từ xa, các chốt chặn nhiều khóa, cùng với các lá chắn tin cậy như sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự cảnh báo sớm, dự báo tin cậy và tham mưu chính xác của cơ quan chuyên môn, sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng cùng với ý thức phòng chống dịch bệnh ngày càng được nâng cao của người dân, Việt Nam sẽ sớm dập tắt “làn sóng thứ hai” của dịch COVID-19 trước khi mùa hè đến.
6- Không bao giờ chấp nhận hy sinh tính mạng con người và không bao giờ bỏ mặc con người cho dịch bệnh.
Giờ đây, đó là “LỜI THỀ HIPOCRAS” không chỉ của các bác sĩ, y tá, cán bộ, nhân viên y tế Việt Nam mà còn là lời thề của Đảng Cộng sản Việt Nam, của Chính phủ, của Nhân dân Việt Nam và các lực lượng vũ trang Việt Nam trước các làn sóng dịch từ tứ phía đang tấn công đất nước.
Trong một cuộc họp với Giám đốc quốc gia WHO tại Việt Nam, khi được WHO cho biết một số nước đã “sớm thoái chí” khi đề ra phương án “trì hoãn đỉnh dịch” để giảm thiểu thiệt hại, nghĩa là tập trung chữa trị cho những bệnh nhân “có nhiều tiềm năng hồi phục” để giảm bớt số tử vong, số còn lại để “COVID-19 chết theo bệnh nhân”, đồng thời qua đó sẽ làm cho con người tự tạo ra kháng thể; đại diện Bộ Y tế Việt Nam đã thẳng thừng bác bỏ phương án này và cho đó là phương án vô nhân đạo.
Quan điểm đối phó với COVID-19 của Chính phủ Việt Nam trước sau như một là phát hiện từ sớm, ngăn chặn từ xa, bao vây kịp thời, cô lập kiên quyết, huy động mọi nguồn lực để điều trị tích cực, cứu sống người dân cho đến những bệnh nhân cuối cùng và dập tắt dịch bệnh một cách triệt để. Ngay cả sau khi dịch bệnh đã được kiểm soát, Việt Nam vẫn tiếp tục tiến hành các biện pháp phòng vệ nghiêm ngặt, đề phòng dịch bệnh tái bùng phát. Đại diện WHO ở Hà Nội đã hoàn toàn đồng ý và hoan nghênh quan điểm cũng như cách thức đối phó với COBID-19 của Chính phủ Việt Nam. Ông cũng cho biết nhiều quốc gia trên thế giới, nhất là các quốc gia Châu Á đã và đang áp dụng những kinh nghiệm và biện pháp phòng chống dịch của Việt Nam để đối phó với COVID-19 tại đất nước của họ.
Cách xử lý của Nhóm tư vấn y tế cho Boris Johnson như các ông Patrick Vallance và David Haler là “thả nổi đỉnh dịch”, nói trắng ra là thả nổi COVID-19, để nó hoành hành cho đến khi lớp người trẻ ở Anh tự tạo ra kháng thể miễn nhiễm. Và như thế là không phải tốn một xu, nước Anh vẫn sẽ có một nguồn lao động trẻ, khỏe; còn hơn là phải bỏ ra hàng chục tỷ Bảng Anh để ngăn chặn dịch mà kết quả là không thể biết trước được. Họ lập luận như vậy đấy !
Từ lâu, người ta đã bảo rằng người Anh rất “keo kiệt”, “bủn xỉn”. Và lần này thì quả không sai ! Nhưng quan trọng hơn là cách xử lý “thả nổi đỉnh dịch” đã nhuốm màu sắc xám xịt của học thuyết “Quá tải dân số” (còn gọi là “Thuyết nhân mãn”) do một người Anh chính cống là Thomas Robert Malthus (1766-1834) đưa ra. Ban đầu, đó chỉ là một nghiên cứu về sự quá tải dân số trên trái đất. Tuy nhiên Malthus cho rằng loài người không có khả năng tự khắc phục hiện tượng quá tải dân số và phải cần đến sự chọn lọc tự nhiên như thiên tai, dịch họa và thậm chí cả chiến tranh. Đến thế kỷ thứ XX, các giới quân phiệt diều hâu ở nước Đức phát xít đã lợi dụng “Học thuyết Malthus” để biện hộ cho chiến tranh xâm lược toàn thế giới và cho thuyết “Chủng tộc Arian thượng đẳng” của Adolf Hitller. Tập đoàn diệt chủng Đức phát xít cho rằng chiến tranh với số người chết vài chục triệu có thể làm giảm sự quá tải dân số, chỉ giữ lại những “chủng tộc ưu việt”. Cả nhà thờ Cơ đốc giáo và những người Cộng sản đều coi học thuyết Malthus là học thuyết phản nhân văn không khác gì sự huyễn hoặc về một “chủng tộc Arian thượng đẳng” của trùm phát xít Adolf Hitler. Thật không ngờ rằng ở nước Anh đến nay vẫn còn có những người tư duy theo xu hướng phản nhân văn này.
Tuy nhiên, Anh không phải là quốc gia duy nhất trên thế giới có dân số già. Hầu như toàn bộ các nước Tây Âu và Bắc Mỹ đều ở tình trạng dân số già. Ở Châu Á, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng trong tình trạng tương tự và Nga cũng đang đứng trước nguy cơ đó. Nhưng khác với những người theo Malthus ở Anh, các nước này vẫn dành một khoản ngân sách để chăm sóc người già và bắt đầu khuyến khích người già tiếp tục làm việc sau tuổi nghỉ hưu hoặc tăng hạn tuổi nghỉ hưu nhằm tận dụng kinh nghiệm lao động của họ đồng thời tạo điều kiện cho họ đóng góp cho quốc gia, giảm bớt gánh nặng cho xã hội. Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Quỹ dân số thế giới của Liên Hợp Quốc (UNFPA) và Tổ chức lao động quốc tế Liên Hợp Quốc (ILO) rất hoan nghênh chính sách này. Vì vậy, những người ở Nhà số 10 phố Downing nên nghĩ lại vì chính động thái này của họ đã khiến tổng thống Donald Trump, vì sợ rằng người Anh sẽ đem chính người dân Mỹ làm "lá chắn sống" để tạo ra sự miễn nhiễm tự nhiên nên ra lệnh cấm nốt các chuyến bay từ Anh đến Mỹ chỉ 24 giờ sau khi áp dụng biện pháp này với các nước EU.
Một động thái mới của Mỹ đã “gây bão” dư luận ngày 16-3-2020 khi tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề nghi một hợp đồng trị giá 1 tỷ USD để mua lại Công ty dược-hóa-sinh CureVac ở Cộng hòa Liên bang Đức, qua đó chiếm độc quyền sản xuất vaccine phòng chống COVID-19 từ Công ty này khi họ đã tiến rất gần tới việc sản xuất đại trà vaccine thương phẩm phòng chống dịch bệnh toàn cầu hiện nay. Ngay trong ngày 16-3-2020, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã lập tức chủ trì một cuộc họp khẩn cấp với các bộ trưởng nội các Đức để thảo luận một chiến lược để bảo vệ Công ty CureVac sau khi có tin Mỹ muốn mua lại công ty này.
Cùng ngày, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm giám đốc công ty CureVac Christof Hettich đã lên truyền hình DF để tuyên bố thẳng thừng rằng công ty của ông sản xuất vaccine phòng chống COVID-19 là để cung cấp cho toàn thế giới chứ không phải chỉ để cung cấp riêng cho người Đức hay người Mỹ và cam kết sẽ không có kẻ nào chiếm được độc quyền sản xuất vaccine chống COVID-19 từ công ty này. Vụ việc được phanh phui bởi cách đây bốn ngày, công ty CureVac tuyên bố Menichella, một người quốc tịch Mỹ, sẽ rời công ty. Công ty không nói rõ lý do mà chỉ cảm ơn người này vì những đóng góp.
Bộ trưởng Nội vụ Đức Horst Seehofer đã thẳng thừng phát biểu rằng “Chính phủ Đức không những phải đảm bảo an ninh biên giới và nguồn lương thực, mà còn phải bảo vệ “dược phẩm của chúng ta”. Còn ông Karl Lauterbach, một nghị sĩ Đức đồng thời là Ggiáo sư dịch tễ học nổi tiếng đã viết trên trang Twitter của ông rằng: “Chủ nghĩa tư bản cũng phải có giới hạn ! Việc bán vắc-xin độc quyền cho người Mỹ phải được ngăn chặn bằng mọi giá”. Nghị sĩ toàn liên bang Đức Karl Lauterbach, một thành viên của Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) đã thẳng thừng nói rõ: “Chính phủ Mỹ đã thực hiện một hành động không thân thiện. Nhân viên y tế Đức cũng như người dân toàn thế giới cần tiếp cận vaccine của Đức. Và không quốc gia nào có quyền sử dụng độc quyền vaccine chống COVID-19”
Sự việc này càng cho thấy rõ bộ mặt ích kỷ đến tồi tệ của chính quyền Mỹ và giới “tư bản cá mập” Mỹ muốn độc chiếm những cơ hội giành lại sự sống cuối cùng của loài người trong cơn đại dịch COVID-19 nhằm chiếm vị thế thống trị thế giới của chúng. Mặc dù vài quan chức Mỹ trong đó có Đại sức Mỹ tại Đức cố sức chống chế nhưng quả là qua hoạn nạn mới thấy rõ lòng nhân; mới thấy rõ ai chính, ai tà; mới thấy rõ bộ mặt của những kẻ lâu nay vẫn giả nhân giả nghĩa đã lộ ra thế nào !
Còn ở Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nhiều lần khẳng định rằng Việt Nam sẽ tiếp tục hy sinh những lợi ích kinh tế trước mắt để cứu lấy tính mạng người dân. Bởi vì mọi thiệt hại kinh tế đều có thể bù đắp được nhưng tính mạng của người dân thì không thể lấy gì thay thế được. Những kẻ “ăn trên ngồi chốc” trong thế giới tư bản quen thói coi mạng người như cỏ rác cũng bầy đàn phản động, thù địch với Việt Nam đang lưu vong ở nước ngoài không bao giờ hiểu được một chân lý cực kỳ đơn giản đã được người Việt Nam đúc kết từ cổ xưa. Đó là “NGƯỜI CÓ THỂ LÀM RA CỦA, CỦA KHÔNG THỂ LÀM RA NGƯỜI”. Hơn nữa, trong số các bệnh nhân COVID-19 nước ngoài đang được Chính phủ, các bác sĩ và nhân dân Việt Nam tận tình chăm sóc và cứu chữa trong “làn sóng dịch” thứ hai đánh vào Việt Nam hiện nay có tới 14 bệnh nhân là người Anh. Xin hỏi ông Boris Johnson và bộ sậu “lang băm” theo học thuyết Malthus của ông rằng liệu các ông có định thí mạng nốt những người Anh này để tạo ra sự “miễn dịch bầy đàn” cho người Anh không đây ?
7- Những kẻ nối giáo cho giặc:
- Các đối tượng phản động thù địch.
Theo thống kê của công an, từ khi xuất hiện dịch bệnh COVID-19 đến nay, trên không gian mạng đã có trên 300.000 tin, bài đăng trên các trang thông tin điện tử, blog, diễn đàn đề cập trực tiếp đến chủ đề dịch COVID-19; trên 600.000 tin, bài, video clip liên quan đến dịch bệnh đã đăng trên mạng xã hội. Trong đó có rất nhiều tin, bài có những thông tin chưa được kiểm chứng, những nội dung sai sự thật, cố tình xuyên tạc; thậm chí là vu cáo, bịa đặt nhằm vào các cá nhân và tổ chức ở Việt Nam.
Kể từ khi những ca nhiễm Covid-19 đầu tiên ở Việt Nam, những phần tử cơ hội chính trị, đối tượng chống đối, phản động... đã xem đây là “cơ hội vàng” để gia tăng các hoạt động chống phá, gây bất ổn về trật tự xã hội, gây hoang mang dư luận. Bộ Công an cho biết nhiều tổ chức, cá nhân phản động ở nước ngoài đã chi hàng chục ngàn USD để chạy quảng cáo trên Facebook và trên Youtube với các nội dung xuyên tạc tình hình dịch bệnh tại Việt Nam, cố tình đưa tin sai sự thật nhằm công kích Chính phủ Việt Nam “bưng bít thông tin”, yếu kém trong xử lý dịch bệnh…
Phương pháp, thủ đoạn của các đối tượng này là đưa tin giả, tin bịa đặt, chống phá đều có một công thức chung là: Thiết lập nhiều trang mạng, hội nhóm, tài khoản Facebook… để tán phát, chia sẻ các bài viết, hình ảnh, video có nội dung xuyên tạc, bịa đặt, kích động về tình hình dịch bệnh tại Việt Nam. Nhiều trang bịa đặt các thông tin gây sốc về số người chết do nhiễm COVID-19 tại Việt Nam, hướng dẫn cách chữa trị tại nhà như uống rượu, tắm cây sả, sử dụng tinh dầu tràm… Ký quái hơn nữa, có kẻ còn xưng xưng bảo rằng hút cần sa, hít keo “con chó”, thủ dâm .v.v… có thể chữa trị được COVID-19 mà không cần đến bệnh viện. Từ đó, những đối tượng chống phá này kêu gọi người dân tự chữa bệnh, không thực hiện cách ly, tẩy chay hướng dẫn của Bộ Y tế...
Lợi dụng chính sách mua quảng cáo trên nền tảng công nghệ Facebook, nhiều tổ chức, cá nhân phản động ở nước ngoài đã chi hàng chục nghìn USD để chạy quảng cáo các nội dung xuyên tạc tình hình dịch bệnh tại Việt Nam, cố tình đưa tin sai sự thật nhằm công kích Chính phủ Việt Nam “bưng bít thông tin”, yếu kém trong xử lý dịch bệnh… Trên nền tảng Youtube (thuộc Google), một số tổ chức phản động thù địch của người Việt ở nước ngoài đã nhân cơ hội này tổ chức nhiều cuộc tọa đàm, phỏng vấn trên mạng để bôi nhọ đất nước, đưa ra những thông tin bịa đặt, xuyên tạc sự thật về công cuộc phòng chống dịch COVID-19 ở Việt Nam.
Ở một khía cạnh khác, lợi dụng một số người nghi nhiễm không ý thức được mục đích của việc cách ly như một số người Hàn Quốc ở Đà Nẵng (đã bị trả về cố quốc), như một nữ lao động từ Hàn Quốc về nước hay trường hợp bất tuân thủ quy định cách ly của Vũ Khắc Tiệp…; những kẻ phản động phao tin đồn nhảm về cuộc sống tồi tệ đói rét trong các cơ sở cách ly y tế của Việt Nam. Chúng còn dùng cả những bức ảnh chụp ở một số trại tỵ nạn ở Trung Đông, ở biên giới Mianma – Ấn Độ và cả ảnh cũ chụp các trại tị nạn người Việt ở Hồng Công, Thái Lan… những năm 1975 để thuyết minh láo rằng đó là ảnh chụp các trại cách ly chống dịch COVID-19 ở Việt Nam, gây hoang mang cho nhiều người Việt ở nước ngoài, gây nghi ngờ đối với các tổ chức quốc tế và vu cáo Việt Nam vi phạm nhân quyền.
Đặc biệt, các đối tượng xấu lợi dụng “khoảng trống thông tin” trên các kênh thông tin chính thống (do phải có thời gian xác định nguồn tin) để lồng ghép các thông tin xuyên tạc, bịa đặt, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Có nhiều đối tượng đã tung tin bịa đặt, hướng “đòn tấn công” vào một số đồng chí lãnh đạo cao cấp, trung cấp nhằm bôi xấu, vu khống, gây nghi ngờ trong dư luận nhân dân nhằm hạ uy tín của Đảng và Nhà nước. Cũng với các thủ đoạn đưa tin mập mờ nửa giả nửa thật, trộn lẫn thật giả, sử dụng logic hình thức để suy diễn, bịa đặt một hoặc nhiều sự việc không có thật xuất phát từ một vài sự việc có thật. Đã có một vài tờ báo mạng chính thống, không rõ vô tình hay cố ý đã tiếp tay cho những hành vi sai trái này bằng những cuộc phỏng vấn về những thông tin bịa đặt đó “như thể đúng rồi”.
Trên thực tế, những thế lực phản động, thù địch trong và ngoài nước chẳng hề để ý đến sinh mạng của đông đảo nhân dân Việt Nam mà chỉ nhân cơ hội này để phá hoại. Những luận điệu xằng bậy của chúng không chỉ phá hoại uy tín của Đảng, Nhà nước Việt Nam mà trên thực tế, đã có tác động phá hoại đối với công cuộc phòng chống dịch COVID-19 mà Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam đang dốc tâm, dốc sức thực hiện. Bề ngoài chúng tuyên truyền xuyên tạc rằng chính quyền Việt Nam không tích cực chống dịch. Nhưng trong thâm tâm, chúng mong muốn có càng nhiều người Việt Nam chết dịch càng tốt để chúng lấy đó làm chứng cứ lên án và vu cáo Đảng và Nhà nước Việt Nam. Và như vậy, chúng sẵn sàng muốn thí mạng người dân Việt Nam cho COVID-19 để đạt những mục đích cơ hội chính trị ích kỷ, bỉ ổi, đê tiện và hèn mạt của chúng
Đáng tiếc là nhiều người dân, trong đó có cả những trí thức, những người có uy tín trong xã hội do thiếu hiểu biết, do bất mãn, do mâu thuẫn cá nhân.v.v… đã góp nhặt, chia sẻ những thông tin sai sự thật, thậm chí là thông tin của các trang mạng phản động trên Facebook cá nhân, vô tình tiếp tay cho việc lan truyền thông tin sai sự thật. Bên cạnh đó, còn có nhiều trường hợp đăng tin nhằm câu view, câu like, tăng sự tương tác, thể hiện “cái tôi” của mình và phục vụ mục đích bán hàng trực tuyến…
Đến nay, lực lượng Công an đã xác minh, làm việc với 654 trường hợp đưa tin sai sự thật; xử phạt vi phạm hành chính hơn 150 người. Sau khi được cơ quan Công an làm việc, phân tích và chỉ dẫn, hầu hết các đối tượng đã nhận thức được hành vi vi phạm của bản thân, tự gỡ bỏ các thông tin sai sự thật và cam kết không tái phạm. Trong số đó có cả những người có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội như các ca sĩ, diễn viên, người dẫn chương trình, nhà tổ chức biểu diễn… Các cơ quan chức năng của Việt Nam đã mời đại diện các nhà mạng Favebook, Youtube… tại Việt Nam đến làm việc, yêu cầu họ gỡ bỏ những thông tin sai sự thật trên các nền tảng mạng do mình quản lý và cam kết tuân thủ Luật An ninh mạng của Việt Nam.
- Các đối tượng phao tin đồn nhảm xâm phạm danh dự nhân phẩm của cá nhân và tổ chức.
Bệnh nhân COVID-19 #17 tại Việt Nam đã có những hành vi khai báo gian dối khi nhập cảnh Việt Nam, đã không xuất trình đủ 2 hộ chiếu Việt Nam và Anh Quốc (dù điều này không bắt buộc) để che giấu việc đã “ăn chơi du hý” ở tâm dịch Milan. Người này sẽ được cơ quan bảo vệ pháp luật Việt nam xử lý. Nhưng trước khi xử ý thì các cơ quan y tế vẫn hải điều trị cho người này sống được cái đã.
Thế nhưng vì quá bức xúc trước việc bệnh nhân Covid-19 #17 “rước dịch về nhà”, nhiều facbooker đã lên tiếng mạt sát thâm tệ người này. Mặc dù người này đã khóa tài khoản Facebook của mình khi đã có quá nhiều “gạch đá” được "ném" vào nhưng một số người còn tao tài khoản giả mạo người này để tiếp tục chửi bới. Thậm chí có người đã đăng ảnh cô bé bị viêm cơ tim tội nghiệp giả làm ảnh của bệnh nhân #17 để tiếp tục chỉ trích cho… hả giận.
Tôi xin hỏi: VIỆC ĐÓ CÓ ĐÁNG KHÔNG ? Hay là sự bức xúc của con người ta đã vượt tầm kiểm soát ngay cả trước khi dịch COVID-19 vượt tầm kiểm soát của chúng ta ? Hay nói tóm lại, đó cũng là một biểu hiện khác của sự hoảng loạn ? Đúng thế ! Và không những thế, so với việc người dân đổ xô đi mua vét hàng hóa ở các siêu thị thì dù sao đó chỉ là sự hoảng loạn yếm thế. Còn sự hoảng loạn đến mức “ném đá” không tiếc tay vào bệnh nhân COVID-19 #17 ở Việt Nam thì rõ ràng đã trở thành sự điên loạn và có thể trở thành sự cuồng loạn đến rồ dại của những cái đầu đã mất hết lý trí và trơ cứng tình cảm con người !
Trong một trường hợp khác, những kẻ cơ hội chính trị, những phần tử phản động, thù địch đã ra sức khai thác việc bệnh nhân #21 dương tính với COVID-19 để bịa đặt không biết bao nhiêu là chuyện động trời. Trong khi đó thì nhiều người khác (chủ yếu là người Anh) trên chuyến bay VN-0054 cũng bị nhiễm SARS-COV-2 lại được bọn chúng bỏ qua. Đơn giản là vì những kẻ phản động, thù địch luôn chĩa mũi dùi tấn công của chúng vào các nhân vật quan trọng trong bộ máy lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam để bôi nhọ và vu khống. Đáng tiếc là tuyệt đại đa số những kẻ tung ra các thông tin xuyên tạc, bôi nhọ ấy lại đang được Mỹ và một số nước khác “che chở”. Nếu chúng ở Việt Nam thì chúng đã bị “nhập kho” từ lâu rồi.
Và cũng đáng tiếc là trang tin điện tử VTC News lúc 8h 15’ ngày 12-3-2020 đã vội vã đăng bài phỏng vấn nhan đề “Lãnh đạo sống xa hoa: Không phải tấm gương để dân học tập”. Trong đó, có ba cán bộ cao cấp của Quốc Hội đã về hưu cũng “mắc bẫy” để trả lời phỏng vấn. Mặc dù sự việc được phê phán không hề liên quan trực tiếp đến bệnh nhân #21 nhưng lại là sự ám chỉ một cách tinh vi, còn phóng viên thì giấu biệt danh tính. Để tăng thêm sức nặng, tòa soạn VTC News còn chèn vào bài một đoạn clip nhan đề “1.300 đảng viên bị thi hành kỷ luật do tham nhũng”, trong đó có cả lời phát biểu của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng về phòng chống tham nhũng. Kinh khủng chưa ? Bài phỏng vấn là nặc danh (tôi còn lưu địa chỉ của bài đó) nên trang VTC News (tự mệnh danh là “Hơi thở của cuộc sống”) sẽ phải chịu trách nhiệm đối với bài phỏng vấn vô lối này.
Trên không gian mạng cũng có cả những trường hợp bịa đặt thông tin về COVID-19 để tấn công vào việc kinh doanh của người khác. Một chủ quán bánh khọt khá nổi tiếng ở Thành phố Vũng Tàu đã bị kẻ xấu bêu tên trên mạng xã hội rằng bà ta vị nhiễm virus SARS-COV-2, Người này phải lên mạng cải chính nhưng dĩ nhiên là chẳng mấy người tin, Cuối cùng, nạn nhân phải nhờ đến chính quyền can thiệp, xử lý kẻ xấu tung tin giả và trả lại thanh danh cho chủ cửa hàng.
- Các đối tượng giấu bệnh và chống đối cách ly làm lan truyền dịch bệnh.
Bệnh nhân #17 do có 2 quốc tịch nên đã có trong tay 2 hộ chiếu (Việt Nam và Anh Quốc). Trong đó, hộ chiếu Anh Quốc của người này được sử dụng để đi du lịch sang Milan (Italia) giữa lúc dịch COVID-19 bùng phát tại đây và đã nhiễm dịch. Nhưng khi từ London (Anh) trở lại Việt Nam, bệnh nhân #17 chỉ xuất trình hộ chiếu của Việt Nam nên cơ quan quản lý xuất nhập cảnh đã không phát hiện được việc người này đã có thời gian đến vùng tâm dịch Italia. Trường hợp này cũng có thể coi là cố tình khai báo gian dối, làm lây lan dịch bệnh.
Đối với những bệnh nhân khai báo y tế không trung thực để lây lan dịch bệnh cho nhiều người, Cơ quan Công an đã vào cuộc để điều tra xử lý. Điển hình là trường hợp bệnh nhân #34 ở Bình Thuận, bà này đã không khai báo lộ trình trung thực của mình từ Việt Nam sang Mỹ (quá cảnh Hàn Quốc) và từ Mỹ về Việt Nam (quá cảnh Qatar). Trước khi buộc phải nhập viện, bệnh nhân này đã tiếp xúc với hơn 40 người, trong đó có nhiều người dự cuộc họp của Hội Doanh nhân tỉnh Bình Thuận. Theo điều tra của các cơ quan chức năng, đến nay bệnh nhân #34 đã lây nhiễm cho 8 người trực tiếp (F1) 2 người gián tiếp (F2). Cơ quan Cảnh sát điều tra Bình Thuận cho biết đã lập hồ sơ truy xét đối với trường hợp này.
Không những thế, bệnh nhân #34 hiện đã trở thành “vật thế thân” cho bệnh nhân #17 trên mạng và trở thành đối tượng bị “quăng gạch đá” nhiều nhất trong tuần qua. Sự việc đã đi quá tấm kiểm soát khiến các cơ quan chức năng an ninh mạng phải ra tay “dập dịch ném đá trên mạng”.
Báo điện tử của Chính phủ Việt Nam ngày 14-3-2020 đã nói thẳng: “Những trường hợp khai báo không trung thực hoặc không khai báo theo pháp luật không khai báo cần phải bị xử lý nghiêm vì giữa lúc dịch phức tạp này, đó là hành vi "nối giáo cho giặc”.
Bên cạnh đó, ngay từ đợt dịch thứ nhất (có 16 ca nhiễm và đã được chữa khỏi) cũng đã có không ít trường hợp trốn khỏi nơi cách ly.
Trong vài trường hợp “trốn cách ly” có một trường hợp khá bi hài. Một thanh niên quê ở Sơn Lôi, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc yêu một cô gái người Thái. Trong thời gian Sơn Lôi đang bị cách ly, anh chàng này đã “vượt rào” cũng người yêu lên Tam Đường, Lai Châu để… ra mắt nhà gái. Dĩ nhiên là trường hợp này không thể qua khỏi tai mắt của nhân dân. Kết quả là anh chàng tình nhân lãng mạn này buộc phải quay về Sơn Lôi. Còn cô gái Thái và gia đình, bạn bè, cả thảy 21 người cùng dự … bữa cơm ra mắt đã phải tự cách ly tại nhà.
7- Thầm lặng cống hiến giữa các ổ dịch hiện hữu và tiềm tàng.
Đối lập hoàn toàn với những lời vu cáo xằng bậy của các thế lực phản động thù địch là một thực tế đầy tình người đang diễn ra ở các khu cách ly tập trung đối với những người từ vùng dịch trở về Việt Nam. Đó là việc bộ đội đã di chuyển ra dã ngoại, ở lều bạt để nhường nhà cửa cho đồng bào trong diện cách ly phòng dịch COVID-19. Đồng bào trong thời gian cách ly được hưởng chế độ sinh hoạt, ăn uống như cán bộ, chiến sĩ quân đội với khảu phần 57.000 VND/người/ngày; được theo dõi và thăm khám y tế hàng ngày, được vui chơi giảu trí trong khuôn viên nới cách ly. Phòng ở của bà con có Wifi miễn phí, có máy thu hình, có nhà vệ sinh khép kín.v.v… Tuy không sang trọng bằng khách sạn nhưng cũng không khác các nhà nghỉ bình dân làm mấy. Những người lính luôn là thế. Họ sẵn sàng hy sinh bản thân vì nhân dân, vì đất nước. Thời chiến cũng như thời bình, họ đều luôn như vậy mà không hề đòi hỏi một sự ghi công.
Trên các phương tiện thông tin đại chúng, người ta thường nói đến một xã, một khu phố, một thành phố, một tỉnh, thậm chí cả một vùng gồm nhiều tỉnh có thể trở thành tâm dịch. Nhưng ít người biết rằng mỗi bệnh viện, khu vực trong bệnh viện điều trị bệnh nhân COVID-19 đều tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm COVID-19 rất cao. Rộng hơn, mỗi cơ sở cách ly người nghi nhiễm COVID-19 từ vài chục người tới cả nghìn người cũng đều tiềm ẩn nguy cơ trở thành ổ dịch nếu không kịp thời phát hiện người mắc nhiễm.
Chính vì vậy mà từ các bác sĩ, y tá, điều dưỡng viên, người phục vụ cho đến các quân nhân, cán bộ, nhân viên tại các cơ sở cách ly tập trung đều tiềm ẩn nguy cơ trở thành bệnh nhân COVIS-19. Tuy nhiên, chính họ, những người ở tuyến đầu phòng chống dịch bệnh mặc dù được phòng vệ kỹ càng vẫn phải sẵn sàng đương đầu với nguy cơ phơi nhiễm virus SARS-COV-2.
Trên các kênh truyền hình Việt Nam và các tiện ích media trên mạng, không khó để bắt gặp hình ảnh những bác sĩ, y tá trên mặt vẫn còn hằn lên vết đỏ do đeo khẩu trang hay phương tiện bảo hộ trong suốt nhiều giờ liền để chăm sóc, chữa trị cho bệnh nhân. Cũng không hề thiếu hình ảnh những chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam suốt ngày này qua ngày khác cần mẫn chăm sóc từng bữa ăn, giấc ngủ cho đồng bào mình đang sống tai khu cách ly phòng dịch.
Không nhiều người biết rằng chính những “chiến sĩ áo trắng”, những “chiến sĩ áo xanh” ấy đang ở trong tình trạng có nguy cơ cao bị phơi nhiễm dịch bệnh. Nghĩa là có thể bị nhiễn virus SARS-COV-2 bất cứ lúc nào một khi sơ ý để “hở” các biện pháp phòng vệ. Nhưng mặc kệ ! Suốt ngày này qua ngày khác, tuần này qua tuần khác, họ vẫn cần mẫn, chu đáo, thận trọng, chắc chắn với công việc chăm sóc sinh hoạt và kiểm tra y tế đối với đồng bào mình; bất chấp việc phải tự cách ly cũng với đồng bào mình, hàng tháng trời phải “ăn COVID, ngủ COVID”; miễn sao vì sức khỏe của đồng bào, vì an toàn cho cuộc sống của hàng trăm triệu con người. Họ hiểu rõ nhiệm vụ, chấp nhận khó khăn và gắng sức để dịch bệnh sớm bị đẩy lùi.
Hỏi có mấy ai hiểu thấu những “khúc nhôi” ấy ?
Cuối cùng, có một điều vui mừng nho nhỏ mà tôi muốn chuyển đến các bạn trước khi tạm dừng. Đó là tại khu cách ly những người trở về từ vùng dịch Deagu (Hàn Quốc) ở Ninh Bình, đã có một chàng trai và một cô gái nảy nở tình yêu trong những ngày cách ly ấy. Không tin ư ? Các bạn cứ đến thăm doanh trại của Sư đoàn 390, nguyên là Sư đoàn 320B đã chiến đấu kiên cường giữ Thành cổ Quảng Trị suốt 81 ngày đêm năm 1972 sẽ rõ !