KHÔNG ĐƯỢC LỢI DỤNG VIỆC TỐ CÁO ĐỂ VI PHẠM PHÁP LUẬT

 

Luật Tố cáo năm 2018 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã có quy định rõ ràng về nghĩa vụ của người tố cáo. Cụ thể tại Điều 9 của Luật Tố cáo quy định cụ thể như sau: 

“2. Người tố cáo có các nghĩa vụ sau đây: a) Cung cấp thông tin cá nhân quy định tại Điều 23 của Luật này; b) Trình bày trung thực về nội dung tố cáo; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo mà mình có được; c) Chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tố cáo; d) Hợp tác với người giải quyết tố cáo khi có yêu cầu; đ) Bồi thường thiệt hại do hành vi tố cáo sai sự thật của mình gây ra”.

Thời gian qua, việc thực hiện Luật Tố cáo ở nước ta đã có nhiều tiến bộ. Qua đó góp phần nâng cao nghĩa vụ, trách nhiệm công dân, củng cố niềm tin của nhân dân vào pháp luật, vào Đảng và chế độ. Ngày 8-8-2023, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu kết luận Hội nghị Trung ương tám khóa XIII: “Công tác kiểm tra, thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được tiếp tục đẩy mạnh, góp phần củng cố, nâng cao niềm tin của nhân dân”.

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn xảy ra những vi phạm trong thực hiện Luật Tố cáo. Nổi lên là tình trạng vi phạm quy định về trách nhiệm, nghĩa vụ của người tố cáo. Các vi phạm thường xảy ra là: Thực hiện không đúng các quy định hiện hành về tố cáo, có tình trạng tố cáo thiếu chính xác, mang tính vu cáo; một số cá nhân tố cáo những sự việc mà họ chưa nắm rõ, hoặc tuy biết rõ nhưng với mục đích xấu, thiếu ý thức xây dựng, thậm chí mục đích chống đối nên cố tình vi phạm.

Tình trạng trên do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ ý thức trách nhiệm công dân, sự hiểu biết về Luật tố cáo, nhất là quy định về trách nhiệm, nghĩa vụ của người tố cáo còn hạn chế. Việc ngăn chặn, giáo dục, xử phạt các trường hợp vi phạm nghĩa vụ người tố cáo còn nhiều hạn chế, chưa kịp thời, thiếu nghiêm minh. Những năm gần đây, xuất hiện hiện tượng có người lợi dụng tranh chấp liên quan đến đất quốc phòng, một số vụ việc mâu thuẫn giữa quân nhân với người dân hay một số vụ việc xảy ra trong nội bộ quân đội để khiếu nại, tố cáo, đăng tải trên mạng xã hội… không chính xác, thiếu cơ sở, thậm chí sai sự thật với động cơ xấu, làm ảnh hưởng đến quan hệ đoàn kết quân dân và hình ảnh tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”. Điều đáng mừng là các vụ việc trên đã được quân đội kiên quyết, kiên trì phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, chính quyền, đoàn thể và nhân dân xem xét, giải quyết, xử lý công khai, minh bạch, có lý, có tình, qua đó góp phần thiết thực giữ vững và tăng cường tình đoàn kết quân dân, tiếp tục củng cố và phát huy sức mạnh của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Đặc biệt nguy hiểm là vừa qua, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đã tìm mọi cách chống phá Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Chúng bịa đặt, xuyên tạc, vu cáo, kích động người dân, nhất là các phần tử cơ hội, chống đối lợi dụng quyền tố cáo để tố cáo sai sự thật, vi phạm pháp luật. Chúng ta còn nhớ trong vụ án hình sự chống người thi hành công vụ xảy ra ở Đồng Tâm, Mỹ Đức, Hà Nội, các thế lực thù địch, thế lực xấu đã xúi giục, tiếp tay cho một số đối tượng có hành vi tố cáo sai sự thật, chống phá, vi phạm pháp luật hình sự. Chúng cũng lợi dụng dịch những khó khăn, phức tạp của Covid-19 để bịa đặt, xuyên tạc tình hình thực tế, xúi dân biểu tình, phá hoại bầu cử… Nếu người dân không vững vàng, bản lĩnh thì rất dễ bị lôi kéo, mắc mưu, dẫn đến phạm pháp.

Để thực hiện tốt Luật Tố cáo cần thực hiện đồng bộ các biện pháp, trong đó có những biện pháp chủ yếu sau:

1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục để mọi công dân hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong thực hiện Luật Tố cáo. Thực tế vừa qua, do thiếu hiểu biết, không đủ kiến thức về khiếu nại tố cáo mà một số người có hành vi vi phạm pháp luật. Vì vậy, cơ quan chức năng tích cực tuyên truyền, bản thân từng công dân chủ động, tự giác học tập, tìm hiểu để có được kiến thức, sự hiểu biết để thực hiện đúng, đủ khi tham gia tố cáo là biện pháp cần thiết, cơ bản. Nêu cao ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân trong thực hiện Luật Tố cáo. Bản thân từng công dân phải tự giác, tự nguyện tìm hiểu kỹ lưỡng nội dung liên quan đến khiếu nại, tố cáo và thực hiện các quy định, hướng dẫn của pháp luật; tự rèn luyện, phấn đấu, chịu trách nhiệm trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, kiên quyết không để xảy ra vi phạm Luật Tố cáo.

2. Triển khai các giải pháp, biện pháp hỗ trợ, trong đó có hỗ trợ pháp lý cho các công dân về thông tin liên quan đến Luật Tố cáo. Hoạt động trợ giúp pháp lý cho người dân có ý nghĩa rất thiết thực nên cần duy trì thường xuyên, tích cực hoạt động này. Cần chú ý tăng cường hoạt động trợ giúp pháp lý ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, bảo đảm không ai, không địa bàn nào bị bỏ sót. Cần chú ý đổi mới cách thức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho phù hợp với từng địa bàn, đối tượng để có thể đạt được hiệu quả cao nhất.

3. Kiên quyết đấu tranh loại bỏ sai phạm, xử phạt nghiêm minh các trường hợp vi phạm Luật Tố cáo. Cần chú ý vừa nhắc nhở, kiểm tra, giáo dục, uốn nắn đề phòng và ngăn ngừa các biểu hiện vi phạm pháp luật khiếu nại, tố cáo; đồng thời kiên quyết, kịp thời xử lý nghiêm minh các hành vi cố tình vi phạm khiếu nại, tố cáo gây hậu quả xấu. Vừa qua xuất hiện tình trạng lợi dụng tố cáo để xuyên tạc sự thật, vu cáo cho người khác vừa trắng trợn, vừa tinh vi, chúng ta đã và cần tiếp tục ngăn chặn, xử lý kiên quyết, nghiêm minh. Phải nghiêm túc thực hiện tinh thần mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhắc nhở, chỉ đạo cần xử lý nghiêm minh “những trường hợp trù dập phê bình và vu cáo người khác”. Phải chú ý kiên quyết xử phạt thật nghiêm khắc với mọi âm mưu trắng trợn, tinh vi của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị cố tình lợi dụng việc tố cáo sai sự thật nhằm phá hoại sự nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam.

4. Tăng cường và phát huy tốt vai trò trách nhiệm của hệ thống chính quyền, cơ quan chức năng ở cơ sở trong triển khai, duy trì, kiểm tra việc thực hiện đúng luật khiếu nại, tố cáo. Chú ý tập trung hướng dẫn công dân thực hiện tốt quy định về khiếu nại, tố cáo về những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh sai phạm, mẫu thuẫn như tranh chấp đất đai, hôn nhân gia đình, vay nợ… Các cấp chính quyền, cơ quan chức năng, cơ quan pháp luật phải bảo đảm quyền dân chủ, không vi phạm quy định về khiếu nại, tố cáo của công dân, như quy định tại Điều 166 Bộ Luật hình sự, cụ thể là: Không được “dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc hành vi khác cản trở việc khiếu nại, tố cáo, việc xét và giải quyết khiếu nại, tố cáo hoặc xử lý người khiếu nại tố cáo” và không được “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn cản trở việc thi hành quyết định của cơ quan có thẩm quyền xét và giải quyết khiếu nại, tố cáo gây thiệt hại cho người khiếu nại, tố cáo”.

5. Trong giải quyết tố cáo, đội ngũ cán bộ trực tiếp đảm nhận chức trách nhiệm vụ này có vai trò, vị trí hết sức quan trọng. Vì vậy, cần phải tập trung chú ý xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo có phẩm chất, năng lực, uy tín, sắp xếp, bố trí hợp lý, có cơ chế, chính sách hỗ trợ tích cực, phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi để giúp họ thực hiện hiệu quả chức trách, nhiệm vụ của mình. Từng cán bộ, nhân viên làm công tác liên quan đến giải quyết tố cáo cần nêu cao ý thức trách nhiệm, đạo đức công vụ, trình độ chuyên môn nghiệp vụ để có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín hoàn thành tốt chức trách nhiệm vụ của mình./.

MINH CÔNG