Xây dựng Đảng về đạo đức là vấn đề được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ra từ trước khi thành lập tổ chức Đảng và là nội dung xuyên suốt trong quá trình tồn tại, phát triển của Đảng. Vấn đề này cần có những nhận thức mới, những nội dung và nguyên tắc cụ thể, phù hợp hơn với những biến đổi của thực tiễn, để Đảng thật sự “là đạo đức, là văn minh”, luôn đại diện cho giá trị tốt đẹp nhất của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ mới.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đảng không phải chỉ đại biểu lợi ích của đảng viên, mà đại biểu lợi ích của toàn giai cấp công nhân, toàn thể dân tộc và loài người”(1). Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là tiền đề quan trọng chi phối tính chất, mục tiêu, nhiệm vụ, hiệu quả xây dựng hệ thống chính trị; đồng thời, hiệu lực, hiệu quả hoạt động các cơ quan, tổ chức của hệ thống chính trị là minh chứng khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng trên thực tế, là thước đo năng lực, uy tín, vai trò, vị thế của Đảng cầm quyền. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng thể hiện qua hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Từ nhận thức sâu sắc đó, chủ đề Đại hội XIII của Đảng đã phát triển thành tố “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh” của Đại hội XII thành “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh”.
Sau khi đất nước thống nhất, Đảng ta đặc biệt chú trọng xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thể hiện trên ba nội dung lớn: 1- Tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng. 2- Phát huy dân chủ trong Đảng, tự phê bình và phê bình thường xuyên, nghiêm túc. 3- Chú trọng rèn luyện đạo đức cách mạng, kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân và những tiêu cực, thoái hóa trong Đảng. Đến năm 1999, trước yêu cầu mới ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng, trong Đảng bộc lộ một số yếu kém, như sự suy thoái về tư tưởng chính trị, tình trạng tham nhũng, quan liêu, lãng phí của một bộ phận cán bộ, đảng viên diễn biến ngày càng nghiêm trọng hơn, Hội nghị Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW, ngày 2-2-1999, “Về một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay”. Bước vào nhiệm kỳ Đại hội XI, Đảng ta thẳng thắn nhìn nhận công tác xây dựng Đảng vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, thậm chí có những yếu kém, khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Trước tình hình đó, Hội nghị Trung ương 4 của khóa XI, XII, XIII đã ban hành các nghị quyết, kết luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Trong đó, Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã ban hành Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021, “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đây là những dấu mốc rất quan trọng khẳng định Đảng ta luôn kiên định, kiên quyết, kiên trì và tập trung trí tuệ, tâm sức cho công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Sáng ngày 30/06/2022, tại Hà Nội, Bộ Chính trị tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực giai đoạn 2012 – 2022, đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua và đề ra phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới. Tham dự Hội nghị có các đồng chí: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; các Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội Chính Trung ương, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực Phan Đình Trạc chủ trì Hội nghị.
Phát biểu bế mạc Hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khái quát lại những kết quả chủ yếu đã đạt được và làm rõ, nhấn mạnh thêm một số vấn đề để hội nghị cùng thống nhất cao lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện trong thời gian tới. Sau khi phát biểu nhìn lại công tác đấu tranh phòng, chống nhũng giai đoạn 2012 – 2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã dành nhiều thời gian nói về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng thời gian tới. Theo Tổng Bí thư, tuyên truyền, giáo dục là một trong những biện pháp căn bản để nâng cao nhận thức, tinh thần, ý thức, đạo đức, xây dựng liêm chính, chống tha hoá, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay. “Phải kiên trì giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức về đức tính liêm khiết, chính trực; xây dựng văn hoá tiết kiệm, không tham nhũng, tiêu cực. "Cán bộ, đảng viên, trước hết là người lãnh đạo phải biết trọng liêm sỉ, giữ danh dự, biết xấu hổ khi bản thân và người thân có hành vi tham nhũng, tiêu cực. Cha ông ta đã dạy: "Thiện căn ở tại lòng ta, chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài; có tài mà cậy chi tài; chữ "Tài" liền với chữ "Tai" một vần!". Tránh tình trạng: "Chân mình còn lấm bê bê, Lại cầm bó đuốc đi rê chân người"; "Thượng bất chính thì hạ tắc loạn!"; "Cấp trên ở chẳng chính ngôi, cho nên ở dưới chúng tôi hỗn hào!” - Tổng Bí thư nhấn mạnh. Phát biểu trên của đồng chí Tổng Bí thư đã chỉ ra một thực trang hết sức nhức nhối hiện nay. Đó là một bộ phận cán bộ lãnh đạo, đảng viên suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; tìm mọi cách chạy chức, chạy quyền; lao vào vòng xoáy kim tiền để đến mức bị xử lý kỷ luật; vào tù ra tội và phải trả những cái giá rất đắt cùng với danh dự, nhân phẩm; điển hình như hai nguyên Chủ tịch UBND TP. Hà Nội - Nguyễn Đức Chung; Chu Ngọc Anh; nguyên Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh - Nguyễn Thành Phong; nguyên Bộ trưởng Bộ y tế Nguyễn Thanh Long;…
Chủ thể xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức là toàn Đảng, các tổ chức trong hệ thống chính trị và toàn xã hội, đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đối tượng xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức là các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, cán bộ, đảng viên. Các tổ chức đảng từ Trung ương đến cơ sở, cán bộ, đảng viên đều được giáo dục, học tập, rèn luyện những chuẩn mực đạo đức, thường xuyên kiểm điểm tự phê bình và phê bình về nội dung các chuẩn mực đạo đức cách mạng. Nội dung xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức bao gồm:
Một là, xác định chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng. Chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên là đạo đức cách mạng, là cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Đó là nền tảng, là cốt lõi trong toàn bộ hoạt động của Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên.
Những phẩm chất đạo đức này thấm sâu trong cán bộ, đảng viên, trong mỗi tổ chức của hệ thống chính trị, thể hiện bản chất của Đảng, là căn cứ để cán bộ, đảng viên thực hành và rèn luyện, để giữ vững tư cách của người đảng viên, giữ vững bản chất cách mạng của Đảng. Chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên thống nhất với lý tưởng của Đảng, có tinh thần yêu nước, lòng trung thành, làm gương, nêu gương, tinh thần trách nhiệm, đấu tranh với biểu hiện sai trái, lệch lạc. Chuẩn mực đạo đức của các tổ chức trong Đảng và hệ thống chính trị là những mục tiêu, lý tưởng, giá trị tốt đẹp mà tổ chức đó luôn hướng tới để thực hiện thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chính chuẩn mực của tổ chức là yếu tố tạo nên văn hóa trong các tổ chức đảng, chính quyền, tạo nên văn hóa đảng, văn hóa chính trị. Từ những giá trị đạo đức chung của dân tộc và chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên, mỗi tổ chức, cơ quan, đơn vị bám sát vào nhiệm vụ chính trị của mình để cụ thể hóa chuẩn mực đạo đức phù hợp với thực tiễn.
Hai là, giáo dục, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên trong các tổ chức đảng và trong toàn Đảng.Xây dựng Đảng về đạo đức được tiến hành thông qua giáo dục, tuyên truyền về vai trò, nội dung chuẩn mực đạo đức để nâng cao nhận thức, để mỗi đảng viên tự giác rèn luyện, tu dưỡng, gương mẫu, làm gương, nêu gương về đạo đức.
Giáo dục, rèn luyện đạo đức không chỉ được thực hiện trong trường lớp mà được thực hiện trong mọi hoàn cảnh, trong đời sống, trong công tác. Làm gương và nêu gương là cách giáo dục đạo đức tốt nhất đối với cán bộ, đảng viên, nhất là việc làm gương của cán bộ lãnh đạo, quản lý. Giáo dục, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên do đó là một nội dung quan trọng trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức để mỗi cán bộ, đảng viên thực sự là tấm gương sáng về đạo đức cách mạng, thực sự là công bộc của nhân dân. Giáo dục, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên đi đôi với việc phòng chống chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, hẹp hòi, từng bước ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.
Ba là, thực hành đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Việc xác định các chuẩn mực đạo đức là vấn đề quan trọng định hướng hành động trong các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, cán bộ, đảng viên. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở nhận thức về chuẩn mực đạo đức, ở khẩu hiệu thì không đủ, mà phải thực hành chuẩn mực đạo đức.
Các tổ chức đảng, cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên thực hành chuẩn mực đạo đức chung theo quy định của Đảng và chuẩn mực đạo đức của các cơ quan, đơn vị chính là để nâng cao vị thế, uy tín của Đảng, cấp ủy, cán bộ, đảng viên. Trên cơ sở các quy định của pháp luật, các quy định của Đảng, những chuẩn mực đạo đức của xã hội, của Đảng và chuẩn mực đạo đức của từng tổ chức làm nội dung giáo dục, rèn luyện đạo đức cán bộ, đảng viên.
Bốn là, thường xuyên kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng thực hành chuẩn mực đạo đức. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức là giữ vững phẩm chất đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, làm cho Đảng trong sạch, luôn là một đảng cách mạng chân chính để lãnh đạo đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Cùng với xây dựng các chuẩn mực đạo đức, phải luôn kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng thực hiện chuẩn mực đạo đức đó, nhất là trước tình trạng sa sút về phẩm chất đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và sự lãnh đạo của Đảng, ảnh hưởng trực tiếp đến vai trò cầm quyền của Đảng. Vì vậy, kiểm tra, giám sát và phát hiện cán bộ, đảng viên vi phạm chuẩn mực đạo đức là một nội dung không thể thiếu của xây dựng Đảng về đạo đức để xây dựng Đảng thật sự vững mạnh.
Thời gian tới, đất nước đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi, nhưng cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức đan xen. Trong bối cảnh đó, cần đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước; đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa “xây” và “chống”, trong đó “xây” là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên. Trong đó, tập trung thực hiện đồng bộ một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp ủy, cán bộ, đảng viên đối với xây dựng Đảng về đạo đức.
Trong những năm gần đây, Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết về xây dựng Đảng, về việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý, song tình trạng suy thoái trong cán bộ, đảng viên vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, thậm chí còn có xu hướng tăng lên ở nhiều mức độ khác nhau. Phải chăng, do nhận thức của cán bộ, đảng viên chưa đúng, chưa đầy đủ và chưa thực sự nêu cao trách nhiệm đối với công tác xây dựng Đảng về đạo đức. Do đó, các cấp ủy, cán bộ, đảng viên cần quán triệt nghiêm chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác xây dựng Đảng nói chung, xây dựng Đảng về đạo đức nói riêng.
Thứ hai, xây dựng và thực hành hệ chuẩn mực đạo đức gắn với chức danh, vị trí việc làm của cán bộ, đảng viên, đồng thời tăng cường giáo dục, rèn luyện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên trong các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể gắn với việc đấu tranh chống những biểu hiện cá nhân chủ nghĩa, ích kỷ, hẹp hòi, lợi ích nhóm.
Chuẩn mực đạo đức do Đảng xây dựng mang tính định hướng để các tổ chức đảng, cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể có căn cứ xây dựng chuẩn mực đạo đức cụ thể gắn với yêu cầu, nhiệm vụ của từng tổ chức, gắn với từng vị trí việc làm, chức vụ lãnh đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức còn đòi hỏi phải tăng cường giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên giữ vững chuẩn mực đạo đức, thường xuyên đấu tranh chống những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Muốn vậy, cán bộ, đảng viên phải nghiêm túc, thật thà tự phê bình và phê bình để chuẩn mực đạo đức được nhân rộng và hạn chế những tiêu cực nảy sinh trong tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, trong mỗi cán bộ, đảng viên.
Thứ ba, giám sát chặt chẽ việc thực hành chuẩn mực đạo đức của các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên. Giám sát thực hành chuẩn mực đạo đức sẽ góp phần ngăn chặn, đầy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, ngăn ngừa sai phạm của các tổ chức đảng, cấp ủy đảng. Đó cũng là một biện pháp chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng, để kiểm soát quyền lực của cá nhân, tổ chức được giao quyền. Vì vậy, cả hệ thống chính trị phải tham gia giám sát cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể trong việc thực hành chuẩn mực đạo đức.
Thứ tư, phát huy tính tích cực, tự giác, nêu gương trong xây dựng Đảng về đạo đức của các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức là một nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong giai đoạn hiện nay, nhất là trước tình trạng một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn diến”, “tự chuyển hóa” ảnh hưởng rất lớn đến vị thế và vai trò cầm quyền của Đảng. Vì vậy, phải nhận thức đúng, đầy đủ về các nội dung xây dựng, chỉnh đốn Đảng về đạo đức và phải trên cơ sở quán triệt và thực hiện các nghị quyết của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là Chỉ thị số 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Xây dựng Đảng về đạo đức là vấn đề được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ra từ trước khi thành lập tổ chức Đảng và là nội dung xuyên suốt trong quá trình tồn tại, phát triển của Đảng. Trong điều kiện hiện nay, khi Đảng lãnh đạo đưa đất nước đạt được những thành tựu to lớn, cũng như khi đối diện với những khó khăn, thách thức mới, vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức càng được coi trọng hơn. Vấn đề này cần có những nhận thức mới, những nội dung và nguyên tắc cụ thể, phù hợp hơn với những biến đổi của thực tiễn, để Đảng thật sự “là đạo đức, là văn minh”, luôn đại diện cho giá trị tốt đẹp nhất của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ mới./.
Trương Văn Thuấn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét